What is “Saŋ”? Meaning of Sansāra (or Saṁsāra)

Revised May 17, 2018; revised December 18, 2018; February 16, 2020; July 19, 2021; September 21, 2022; rewritten February 5, 2023; revised February 2, 2024

Sửa ngày 17/05/2018; sửa ngày 18/12/2018; ngày 16/02/2020; ngày 19/07/2021; ngày 21/09/2022; viết lại ngày 05/02/2023; sửa ngày 02/02/2024

[This article is not found in the Pure Dhamma post. It is meant for the understanding of why “saŋ” are written in difference form (saṅ=sañ=saṇ=san=saŋ=sam=saṁ) for those with “saŋ” words. Niggahīta is the name for the symbol “ŋ” with the name as “velar.” The main reason is to suit the consonants for the particular row as shown below. {niggahīta: (nt.) the nasal consonant ‘ṁ’ or ‘ŋ’ or ‘ṃ’.}

[Bài viết này không có trong bài đăng trên Pure Dhamma. Nó nhằm giúp hiểu vì sao “saŋ” được viết dưới các dạng khác nhau (saṅ=sañ=saṇ=san=saŋ=sam=saṁ) đối với các từ có “saŋ”. Niggahīta là tên gọi của ký hiệu “ŋ”, được gọi là “velar”. Lý do chính là để phù hợp với các phụ âm của hàng tương ứng như trình bày bên dưới. {niggahīta : (trung tính) phụ âm mũi ‘ṁ’ hoặc ‘ŋ’ hoặc ‘ṃ’.}

Consonants *Phụ âm*					Words formed with the consonants after sax (x = ṅ, ñ, ṇ, n, m, ṁ [ŋ]) *Các từ được hình thành với các phụ âm theo sau sax (x = ṅ, ñ, ṇ, n, m, ṁ [ŋ])*
k	kh	g	gh	ṅ	saṅkara, saṅkhāra, saṅgara, saṅgha
c	ch	j	jh	ñ	sañcara, sañchindati, sañjāyati, sañjhā, saññā
ṭ	ṭh	ḍ	ḍh	ṇ	saṇṭhapesi, saṇḍāso
t	th	d	dh	n	santoso, santhāra, sandita, sanditthiko, sandhana, sannata
p	ph	b	bh	m	sampāda, samphassa, sambala, sambhava, sammā
y, r	l, v	s, h	ḷ	ṁ (ŋ)	saṁyutta, saṁrāga, sallahuko (saŋ + lahuko), saṁvega, saṁsāra, saṁhata

]

“Saŋ” is a keyword in Buddha Dhamma, whose meaning has been hidden for thousands of years. It is closely related to dasa akusala.

“Saŋ” là một từ khóa trong Dhamma của Đức Phật, có ý nghĩa bị ẩn kín suốt hàng nghìn năm. Nó liên hệ mật thiết với dasa akusala.

Saŋ – Implies “Adding”

Saŋ – Ngụ ý “Cộng thêm/Thu nạp”

A key Pāli word, which has been hidden for thousands of years, is “saŋ” (commonly pronounced like “son”). In Pāli/Sinhala languages, it is pronounced as “සන්” (saŋ) or “සං” (“sang” with an “ng” sound at the end like in “song”). Saŋ is the term for “good and bad things we acquire” through our moral/immoral deeds.

Một từ Pāli quan trọng đã bị khuất lấp hàng nghìn năm là “saŋ” (thường phát âm giống “son”). Trong tiếng Pali/Sinhala, nó đọc là “සන්” (saŋ) hoặc “සං” (“sang” với âm “ng” ở cuối như từ “song”). Saŋ là thuật ngữ chỉ “những điều thiện và bất thiện mà ta thu nạp” qua các hành vi thiện/bất thiện của mình.

Understanding this root allows one to easily see the meanings of many important Pāli words without looking for roots in Sanskrit.

Hiểu gốc từ này giúp ta dễ nhận ra nghĩa của nhiều từ Pāli quan trọng mà không cần truy gốc từ Sanskrit.

There is a reason for calling what we “acquire or add” to be saŋ. In Pāli and Sinhala, the word for numbers is saṅkhyā, and saṅkhyā = saŋ + khyā, meaning add and subtract. Addition and subtraction involve saṅkhyā.

Có lý do để gọi những gì ta “thu nạp hay cộng thêm” là saŋ. Trong tiếng Pāli và Sinhala, từ chỉ “số” là saṅkhyā, và saṅkhyā = saŋ + khyā, nghĩa là cộng và trừ. Phép cộng và phép trừ đều liên quan đến saṅkhyā.

From this, saŋ suggests “acquiring or adding (to this world, or to stay in the rebirth process).”

Từ đó, saŋ gợi ý “việc thu nạp hay cộng thêm (cho thế giới này, hay để tiếp tục ở lại trong tiến trình tái sinh)”.

In the same way, khyā implies “removal or subtraction.”

Tương tự, khyā hàm ý “loại bỏ hay trừ bớt”.

Saŋ – Adding/Helping Lengthen the Rebirth Process

Saŋ – Cộng Thêm/Khiến Hành Trình Tái Sinh Kéo Dài

Therefore, saŋ indicates things we do to lengthen our saṁsāric (or saṃsāric) journey. See below for examples.

Vì vậy, saŋ chỉ những điều ta làm khiến tiến trình saṁsāra (hay saṃsāra) kéo dài. Xem các ví dụ dưới đây.

The word saṁsāra comes from saŋ + sāra where sāra means “good” or “beneficial.” Thus, one is trapped in the rebirth process because of the wrong view that “living in this world is beneficial.”

Từ saṁsāra bắt nguồn từ saŋ + sāra, trong đó sāra nghĩa là “tốt” hoặc “có lợi”. Vì quan điểm sai lầm “sống trong thế giới này là lợi lạc”, người ta bị kẹt trong tiến trình tái sinh.

These saŋ are nothing else but dasa akusala (that lead to rebirth in the apāyā) and also puñña kamma (that lead to rebirths in the “good realms.”)

Những saŋ ấy chính là dasa akusala (dẫn đến tái sinh vào apāyā) và cả puñña kamma (dẫn đến tái sinh vào các cõi “lành”).

One may wonder why saŋ includes moral deeds or puñña kamma. That is because they also lead to rebirths (“add” to the saṁsāric journey); see “Kusala and Akusala Kamma, Puñña and Pāpa Kamma.”

Ta có thể thắc mắc vì sao saŋ bao gồm cả hành thiện hay puñña kamma. Bởi vì chúng cũng dẫn đến tái sinh (“cộng thêm” vào tiến trình saṁsāra); xem “Kusala and Akusala Kamma, Puñña and Pāpa Kamma.”

However, one MUST do puñña kamma to avoid rebirth in the apāyā.

Tuy nhiên, ta PHẢI thực hiện puñña kamma để tránh tái sinh vào apāyā.

Khaya – Helping Shorten/Stop the Rebirth Process

Khaya – Giúp Rút Ngắn/Chấm Dứt Tiến Trình Tái Sinh

Similarly, khyā or khaya indicate the shortening of the saṁsāric

Tương tự, khyā hay khaya biểu thị sự rút ngắn tiến trình saṁsāra.

Removal of defilements (rāga, dosa, moha) leads to Nibbāna. Thus Nibbāna is “rāgakkhaya”, “dosakkhaya”, and “mohakkhaya.”

Diệt trừ các nhiễm ô (rāga, dosa, moha) đưa đến Nibbāna; vì thế Nibbāna là “rāgakkhaya”, “dosakkhaya”, “mohakkhaya”.

Those three words have roots in khaya or “subtraction/removal.” For example, rāgakkhaya comes from rāga + khaya, which combines to pronounce rāgakkhaya.

Ba từ này đều có gốc từ khaya nghĩa là “bớt/loại trừ”. Chẳng hạn, rāgakkhaya xuất phát từ rāga + khaya, kết hợp lại phát âm là rāgakkhaya.

Thus it is quite clear that rāgakkhaya means “removing rāga.” The same holds for dosakkhaya and mohakkhaya. Removing rāga, dosa, and moha leads to Nibbāna.

Vì vậy, khá rõ ràng là rāgakkhaya nghĩa là “loại trừ rāga”; tương tự cho dosakkhaya và mohakkhaya. Loại trừ rāga, dosa, moha đưa đến Nibbāna.

Many Critical Pāli Words Have Roots in “Saŋ”

Nhiều Thuật Ngữ Pāli Quan Trọng Có Gốc Từ “Saŋ”

Just by grasping these fundamental ideas, it is possible to understand the roots of many common words, such as saṅkhāra, saṁsāra, saññā, sammā, Let us analyze some of these words.

Chỉ cần nắm vững những ý cơ bản này, ta có thể hiểu gốc của nhiều từ thông dụng như saṅkhāra, saṁsāra, saññā, sammā, v.v. Hãy cùng phân tích một số từ ấy.

We “add to” our rebirth process when we do “saŋ.” The Pāli word for “doing” is “khāra” (the Sinhala word is “kāra” or කාර). That is the origin of the word “saṅkhāra” (“saŋ” + “khāra”); the Sinhala word is sankāra or සංකාර).

Chúng ta “cộng thêm vào” tiến trình tái sinh khi làm “saŋ”. Từ Pāli cho “làm/thi hành” là “khāra” (tiếng Sinhala là “kāra” hoặc කාර). Từ đó hình thành “saṅkhāra” (“saŋ” + “khāra”); tiếng Sinhala là sankāra hay සංකාර).

See “List of ‘San’ Words and Other Pāli Roots.”

Xem “List of ‘San’ Words and Other Pāli Roots”.

From Paṭicca Samuppāda, all sufferings start with “avijjā paccayā saṅkhārā.” Thus, when one gets rid of avijjā completely, all saṅkhāra are stopped, and one attains Nibbāna. That is accomplished at the Arahant

Theo Paṭicca Samuppāda, mọi khổ bắt đầu bằng “avijjā paccayā saṅkhārā”. Do đó, khi tận diệt avijjā, mọi saṅkhāra chấm dứt và người ấy chứng Nibbāna. Điều này được thành tựu ở bậc Arahant.

From the WebLink: Manasikāra Suttā (AN 11.8): “etaṁ santaṁ etaṁ paṇītaṁ, yadidaṁ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānan’ti.”

Từ WebLink: Manasikāra Suttā (AN 11.8): “etaṁ santaṁ etaṁ paṇītaṁ, yadidaṁ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānan’ti.”

Translated: “It is peaceful, it is serene, the expelling of all saṅkhāra, breaking of bonds, removing greed and hate; Nibbāna.” So, it is clear that by stopping all saṅkhāra, one attains Nibbāna.

Dịch nghĩa: “Đó là an tịnh, là lắng dịu: dừng mọi saṅkhāra, xả bỏ mọi ràng buộc, ly tham và sân; Nibbāna.” Như vậy, rõ ràng là chấm dứt mọi saṅkhāra thì chứng Nibbāna.

Saṅkhāra and Abhisaṅkhāra

Saṅkhāra và Abhisaṅkhāra

However, a distinction needs to be made between saṅkhāra and abhisaṅkhāra. The prefix “abhi” means “stronger” or “coarse.”

Tuy vậy, cần phân biệt giữa saṅkhāra và abhisaṅkhāra. Tiền tố “abhi” nghĩa là “mạnh hơn/thô hơn”.

Saṅkhāra involves EVERYTHING we do to live in “this world” of 31 realms; these include breathing, walking, eating, and pretty much everything. Even an Arahant has to be engaged in saṅkhāra until Parinibbāna or death.

Saṅkhāra bao gồm MỌI điều ta làm để sống trong “thế giới” 31 cõi; gồm thở, đi lại, ăn uống, hầu như mọi thứ. Ngay cả một Arahant cũng còn phải tạo saṅkhāra cho đến Parinibbāna (khi thân hoại).

Saṅkhāra becomes abhisaṅkhāra by engaging in the “wheeling process”; see “Nibbāna – Is it Difficult to Understand?”. The saṁsāric process or the rebirth process is fueled by abhisaṅkhāra.

Saṅkhāra trở thành abhisaṅkhāra khi tham gia “quy trình quay vòng”; xem “Nibbāna – Is it Difficult to Understand?”. Tiến trình saṁsāra hay tái sinh được nuôi bởi abhisaṅkhāra.

Note that some words are written and pronounced with emphasis on “m” rather than “n” because they rhyme better that way; a good example is saṁsāra, which can be written and pronounced either way. In Sri Lanka, it is pronounced as “sansāra,” too.

Lưu ý: một số từ được viết và phát âm nhấn “m” thay vì “n” cho thuận vần; ví dụ saṁsāra có thể viết và phát âm theo cả hai cách. Ở Sri Lanka còn đọc là “sansāra”.

See “Saṅkhāra – An Introduction.”

Xem “Saṅkhāra – An Introduction”.

Different Types of Abhisaṅkhāra

Các Loại Abhisaṅkhāra

The bad things we acquire – with lobha (greed), dosa (hate), and moha (delusion) – contribute to rebirth in the lower four realms; these are apuññābhisaṅkhāra (or apuñña abhisaṅkhāra). Here “apuñña” means “immoral.”

Những điều xấu ta thu nạp—với lobha (tham), dosa (sân), moha (si)—góp phần dẫn đến tái sinh vào bốn cõi thấp; đó là apuññābhisaṅkhāra (hay apuñña abhisaṅkhāra). Ở đây “apuñña” nghĩa là “bất thiện”.

Good things we acquire via the mundane version of alobha, adosa, and amoha help us gain rebirth in the human realm and above; these are puññābhisaṅkhāra (or puñña abhisaṅkhāra). Here “puñña” means “moral.”

Những điều lành ta thu nạp nhờ phiên bản thế tục của alobha, adosa, amoha giúp tái sinh vào cõi người và cao hơn; đó là puññābhisaṅkhāra (hay puñña abhisaṅkhāra). Ở đây “puñña” nghĩa là “thiện”.

Thus, both kinds contribute to lengthening the rebirth process. Still, we DO need to do puññābhisaṅkhāra for two reasons: (i) it prevents us from doing bad things, (ii) done with the right intention, puññābhisaṅkhāra will help purify our minds, i.e., puñña kamma can become kusala kamma; see #18 below.

Vì thế, cả hai loại đều kéo dài tiến trình tái sinh. Tuy nhiên, ta VẪN cần làm puññābhisaṅkhāra vì hai lý do: (i) ngăn ta làm điều ác, (ii) nếu làm với ý hướng đúng, puññābhisaṅkhāra sẽ giúp thanh lọc tâm, tức puñña kamma có thể trở thành kusala kamma; xem mục #18 bên dưới.

To attain Nibbāna, one must comprehend the more profound version of alobha, adosa, and amoha. See “Six Root Causes – Loka Samudaya (Arising of Suffering) and Loka Nirodhaya (Nibbāna)” and “Kilesa – Relationship to Akusala, Kusala, and Puñña Kamma.”

Để chứng Nibbāna, phải thấu triệt phiên bản sâu sắc của alobha, adosa, amoha. Xem “Six Root Causes – Loka Samudaya (Arising of Suffering) and Loka Nirodhaya (Nibbāna)” và “Kilesa – Relationship to Akusala, Kusala, and Puñña Kamma.”

Several Keywords With “Saŋ”

Vài Thuật Ngữ Có “Saŋ”

Another critical term is “sammā,” which comes from “saŋ” + “mā,” which means “to become free of saŋ.” Here “mā” means “becomes free of.” For example:

Một thuật ngữ quan trọng khác là “sammā”, bắt nguồn từ “saŋ” + “mā”, nghĩa là “thoát khỏi saŋ”. Ở đây “mā” nghĩa là “trở nên thoát khỏi”. Ví dụ:

“Mā hoti jāti, jāti” means “may I be free of repeated birth.”

“Mā hoti jāti, jāti” nghĩa là “nguyện cho tôi thoát khỏi sinh lặp đi lặp lại.”

“mā mé bāla samāgamo” means “may I be free of association with those who are ignorant of Dhammā.”

“mā mé bāla samāgamo” nghĩa là “nguyện cho tôi không giao du với những người vô minh đối với Dhammā.”

The keyword sandiṭṭhiko comes from saŋ + diṭṭhi (meaning vision), i.e., the ability to see “saŋ” or defilements.

Từ khóa sandiṭṭhiko bắt nguồn từ saŋ + diṭṭhi (nghĩa là “thấy”), tức là khả năng thấy “saŋ” hay các nhiễm ô.

One becomes sandiṭṭhiko (one who can see “saŋ” clearly) at the Sotāpanna Anugāmi

Một người trở thành sandiṭṭhiko (người có thể thấy rõ “saŋ”) ở giai đoạn Sotāpanna Anugāmi.

Most texts define sandiṭṭhiko with inconsistent words like self-evident, immediately apparent, visible here and now, etc. See “WebLink: suttācentral: Paṭhamasandiṭṭhika Suttā (AN 6.47).”

Phần lớn các bản văn định nghĩa sandiṭṭhiko bằng những từ không nhất quán như “tự hiển nhiên”, “hiển lộ tức thì”, “thấy được ngay bây giờ và ở đây”… Xem “WebLink: suttācentral: Paṭhamasandiṭṭhika Suttā (AN 6.47).”

Another critical word is saññā, which comes from saŋ + ñā (meaning knowing) = knowing or understanding “saŋ.” This happens when one attains Nibbāna. Until then, one has a distorted perception (saññā) of this world. See “Saññā – What It Really Means.”

Một từ quan trọng khác là saññā, bắt nguồn từ saŋ + ñā (nghĩa là biết) = biết hay hiểu “saŋ”. Điều này xảy ra khi chứng Nibbāna. Trước đó, người ta có một nhận thức (saññā) sai lệch về thế giới này. Xem “Saññā – What It Really Means.”

For example, when we see people, we identify them according to our familiarity with them. We do not “see” the true nature of anything until Nibbāna is attained. Thus it is said that until we attain Nibbāna, we have distorted (viparīta) saññā.

Ví dụ, khi thấy người khác, ta nhận diện họ theo mức độ quen thuộc của mình. Ta không “thấy” bản chất thật của bất cứ thứ gì cho đến khi chứng Nibbāna. Do đó nói rằng cho đến khi chứng Nibbāna, ta có saññā sai lệch (viparīta).

Don’t worry about some of these deeper meanings if you are unfamiliar with them. At least one can see a connection to the root word “saŋ.”

Nếu bạn chưa quen, đừng quá lo về những nghĩa sâu này. Ít nhất ta có thể thấy mối liên hệ với gốc từ “saŋ”.

See “Mental Aggregates.”

Xem “Mental Aggregates.”

Saṁvara (or sanvara) = saŋ + vara, where vara means “remove”. Therefore, saṁvara means removing “saŋ” via moral behavior, also called “sīla.”

Saṁvara (hoặc sanvara) = saŋ + vara, trong đó vara nghĩa là “loại bỏ”. Do vậy, saṁvara nghĩa là loại bỏ “saŋ” qua hành vi đạo đức, còn gọi là “sīla”.

“Yaṁ samādānaṁ taṁ vataṁ. Saṁvaraṭṭhena sīlaṁ” means just trying to live by set precepts would not work. Moral behavior comes automatically upon one becoming a Sandiṭṭhiko (a Sotāpanna Anugāmi or a Sotāpanna).

“Yaṁ samādānaṁ taṁ vataṁ. Saṁvaraṭṭhena sīlaṁ” có nghĩa là chỉ cố sống theo những giới điều đặt sẵn thì không hiệu quả. Hành vi đạo đức tự phát sinh khi trở thành Sandiṭṭhiko (một Sotāpanna Anugāmi hoặc một Sotāpanna).

Saṁvara sīla will be automatically enforced 24 hours daily, not just on specific days. That is because it comes naturally with understanding.

Saṁvara sīla sẽ tự động được giữ gìn 24 giờ mỗi ngày, không chỉ vào những ngày nhất định. Vì điều ấy đến một cách tự nhiên khi có hiểu biết.

On the other hand, “Yaṁ samādanaṁ taṁ vataṁ” means observing the five precepts or eight precepts on specific days is just a ritual, or “vata.” Such rituals are good starting points but will be “upgraded to” Saṁvara sīla when one gains wisdom (paññā).

Mặt khác, “Yaṁ samādanaṁ taṁ vataṁ” nghĩa là việc giữ năm hay tám giới vào những ngày nhất định chỉ là một nghi lễ, tức “vata”. Những nghi lễ như vậy là điểm khởi đầu tốt, nhưng sẽ được “nâng cấp” thành Saṁvara sīla khi có trí tuệ (paññā).

Another keyword is saṁsāra or sansāra, which means “rebirth process.”

Một từ khóa khác là saṁsāra hay sansāra, nghĩa là “tiến trình tái sinh”.

Of course, that comes from saŋ + sāra, where “sāra” means fruitful. We do “saŋ” willingly because we perceive them to be good (“sāra”). Then we get trapped in the rebirth process.

Dĩ nhiên, từ đó đến từ saŋ + sāra, trong đó “sāra” nghĩa là “có lợi ích”. Ta tự nguyện làm “saŋ” vì nhận thức rằng chúng tốt (“sāra”). Rồi ta mắc kẹt trong tiến trình tái sinh.

Note that sometimes it is natural to pronounce with the “m” sound, so I am writing it as “saṁsāra.” See more examples in #15 below.

Lưu ý đôi khi tự nhiên phát âm với âm “m”, nên viết là “saṁsāra”. Xem thêm ví dụ ở mục #15 bên dưới.

We have the wrong perception that “saŋ” is good and fruitful. Thus, we continue in the long rebirth process by doing saṅkhāra (and especially abhisaṅkhāra) with the wrong perception that they are fruitful.

Chúng ta có nhận thức sai lầm rằng “saŋ” là tốt và có ích. Vì thế, ta tiếp tục tiến trình tái sinh dài lâu bằng cách làm saṅkhāra (đặc biệt là abhisaṅkhāra) với nhận thức sai lầm rằng chúng có ích.

Ye dhammā hetuppabhavā

An excellent example to illustrate the significance of “saŋ” is to examine the verse that Ven. Assaji uttered to Upatissa (the lay name of Ven. Sāriputta, who was a chief disciple of the Buddha):

Một ví dụ tuyệt vời để minh họa tầm quan trọng của “saŋ” là khảo sát bài kệ mà Tôn giả Assaji nói với Upatissa (tên thế tục của Tôn giả Sāriputta, vị đại đệ tử của Đức Phật):

“Ye dhammā hetuppabhavā, Tesaṁ (te saṁ) hetuṁ tathāgato āha; Tesañca (te saṁ ca) yo nirodho, Evaṁvādī mahāsamaṇo”

Te = those, hetu = cause, pabbava = pa + bhava or “repeated birth” (see, “Pabhassāra Citta, Radiant Mind, and Bhavaṅga,”) nirodha = nir+udā = stop from arising.

Te = “những điều ấy”, hetu = “nhân”, pabbava = pa + bhava, nghĩa là “tái sinh lặp lại” (xem “Pabhassāra Citta, Radiant Mind, and Bhavaṅga”), nirodha = nir + udā = “ngăn không cho phát sinh”.

The translation is now crystal clear:

Bản dịch nay đã rõ ràng:

“All dhammā that give rise to the rebirth process arise due to causes arising from the ‘saŋ’s: rāga, dosa, moha. The Buddha has shown how to eliminate those ‘saŋ’s and thus stop such dhammā from arising.”

“Tất cả dhammā làm phát sinh tiến trình tái sinh đều sinh do các nhân từ ‘saŋ’: rāga, dosa, moha. Đức Phật đã chỉ bày cách đoạn trừ những ‘saŋ’ ấy, do đó ngăn không cho các dhammā như vậy phát sinh.”

“Dhammā” here does not mean Buddha Dhamma, but dhammā in general; see “Kamma and Paṭicca Samuppāda.”

Ở đây “Dhammā” không có nghĩa là Dhamma của Đức Phật, mà là dhammā nói chung; xem “Kamma and Paṭicca Samuppāda.”

Many More “Saŋ” Words

Nhiều từ “Saŋ” khác

Knowing the correct meaning of such terms leads to a clear understanding of many terms:

Hiểu đúng nghĩa các thuật ngữ như vậy giúp làm sáng tỏ nhiều thuật ngữ khác:

Sangāyanā = saŋ + gāyanā (meaning recite) = recite and categorize “saŋ” (and ways to remove them) in organizing Dhammā for passing down to future generations. The first Sangāyanā took place just three months after the Parinibbāna of the Buddha.

Sangāyanā = saŋ + gāyanā (nghĩa là tụng đọc) = tụng đọc và phân loại “saŋ” (và các phương cách loại bỏ chúng) trong việc tổ chức Dhammā để truyền thừa cho các thế hệ sau. Lần Sangāyanā đầu tiên diễn ra chỉ ba tháng sau Parinibbāna của Đức Phật.

Saṁyutta Nikāya of the Tipiṭaka contains suttā that explain “saŋ”: “saŋ” + “yutta,” with “yutta” meaning “connected with” (it rhymes as “saṁyutta”). Most English translations refer to Saṁyutta Nikāya as “Connected Discourses” but do not say what is connected to what.

Saṁyutta Nikāya thuộc Tipiṭaka có các suttā giải thích về “saŋ”: “saŋ” + “yutta”, trong đó “yutta” nghĩa là “kết nối với” (đọc vần là “saṁyutta”). Hầu hết bản dịch tiếng Anh gọi Saṁyutta Nikāya là “Các bài pháp thoại Kết nối” nhưng không nói rõ cái gì kết nối với cái gì.

Sanvega (or “saṁvega”) = saŋ + vega (meaning speed) = forceful, strong impulses arising due to “saŋ.”

Sanvega (hoặc “saṁvega”) = saŋ + vega (nghĩa là tốc lực) = những xung động mạnh mẽ phát sinh do “saŋ”.

Sanyoga (or “saṁyoga”) = saŋ + yoga (meaning bond) = bound together via “saŋ.”

Sanyoga (hoặc “saṁyoga”) = saŋ + yoga (nghĩa là ràng buộc) = bị buộc ràng với nhau qua “saŋ”.

Sansindheema = saŋ + sindheema (meaning evaporate, remove) = removing saŋ, for example, via the seven steps described in the Sabbāsava Suttā. This leads to nirāmisa sukha or Nibbānic

Sansindheema = saŋ + sindheema (nghĩa là bốc hơi, loại bỏ) = loại bỏ saŋ, chẳng hạn bằng bảy bước được mô tả trong Sabbāsava Suttā. Điều này dẫn đến nirāmisa sukha hay lạc Nibbāna.

Sansun = saŋ + sun (meaning destroy) = with the removal of “saŋ” (“sun” rhymes like soup), one’s mind becomes calm and serene.

Sansun = saŋ + sun (nghĩa là hủy hoại) = khi loại bỏ “saŋ” (“sun” vần như “soup”), tâm trở nên an tịnh, lắng dịu.

Sañcetanā = saŋ + cetanā = defiled intentions.

Sañcetanā = saŋ + cetanā = ý định bị nhiễm ô.

Samphassa = saŋ + phassa = defiled sense contact.

Samphassa = saŋ + phassa = tiếp xúc giác quan bị nhiễm ô.

Over 70 Pāli words with the “saŋ” root are given in “List of “Saŋ” Words and Other Pāli Roots.”

Có hơn 70 từ Pāli có gốc “saŋ” được nêu trong “List of ‘Saŋ’ Words and Other Pāli Roots”.

We will encounter many such instances where just by knowing what “saŋ” is, one could immediately grasp the meaning of a particular verse. Most of these terms are easily understood in the Sinhala language.

Ta sẽ gặp nhiều trường hợp như vậy: chỉ cần biết “saŋ” là gì là có thể hiểu ngay nghĩa của một câu kệ nào đó. Phần lớn những thuật ngữ này rất dễ hiểu trong tiếng Sinhala.

Contrary to popular belief, Sanskrit is not closely related to the māgadhi language the Buddha spoke. It is Sinhala (or Sinhalese) that is closely related to māgadhi (māgadhi = “maga” + “adhi” = Noble path).

Trái với quan niệm phổ biến, Sanskrit không gần gũi với ngôn ngữ māgadhi mà Đức Phật dùng. Chính Sinhala (tiếng Sri Lanka) mới gần với māgadhi (māgadhi = “maga” + “adhi” = Thánh đạo).

Background Resources

Tài liệu Bối cảnh

The Tipiṭaka is in Pāli with Sinhala script (Pāli does not have its alphabet). Pāli is a version of māgadhi suitable for writing down oral discourses in a summary form suitable for transmission; see “Preservation of the Dhamma.” More posts on that at “Historical Background.”

Tipiṭaka viết bằng Pāli với chữ Sinhala (Pāli không có bảng chữ cái riêng). Pāli là một biến thể của māgadhi thích hợp để ghi chép các bài pháp thoại theo dạng tóm lược nhằm truyền lại; xem “Preservation of the Dhamma”. Xem thêm ở “Historical Background”.

Many Pāli words have complex meanings and need to be explained in detail. That is the reason for many commentaries. However, most early commentaries no longer exist, and those recent ones have many errors; see “Misinterpretation of Anicca and Anatta by Early European Scholars”.

Nhiều từ Pāli có nghĩa phức tạp và cần giải thích chi tiết. Đó là lý do có nhiều bản chú giải. Tuy nhiên, đa số các bản chú giải ban đầu đã thất truyền, còn các chú giải gần đây có nhiều sai sót; xem “Misinterpretation of Anicca and Anatta by Early European Scholars”.

A good example is the critical Pāli word “anicca.” That word got confused with “anitya,” a Sanskrit word. That Sanskrit word does mean “impermanence,” but the Pāli word “anicca” has a very different meaning.

Một ví dụ điển hình là từ Pāli then chốt “anicca”. Từ này bị lẫn với “anitya”, một từ Sanskrit. Từ Sanskrit ấy đúng là nghĩa “vô thường”, nhưng “anicca” trong Pāli có nghĩa rất khác.

The actual meaning of anicca becomes clear when one realizes that the Pāli word “icca” or “iccha” (pronounced “ichcha”) means “this is what I like.” Thus anicca has the opposite meaning (“na” + “icca”) or “cannot keep it the way I like”; see, “Anicca, Dukkha, Anatta.”

Nghĩa thực của anicca sẽ rõ khi thấy rằng từ Pāli “icca” hay “iccha” (đọc “ichcha”) nghĩa là “đây là điều tôi ưa muốn”. Do đó anicca mang nghĩa ngược lại (“na” + “icca”), tức “không thể giữ nó theo ý mình”; xem “Anicca, Dukkha, Anatta.”

Pāli words are written not with “Standard English” but with “Tipiṭaka” See ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 1” and ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 2.”

Các từ Pali không được viết theo “Tiếng Anh Tiêu chuẩn” mà theo “Tiếng Anh Tipiṭaka”. Xem ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 1” và ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 2.”

One’s tendency (i.e., gati) to do dasa akusala gets one bound to this world of 31 realms. Until one removes such “bad gati,” one will have the following characteristics: āsava, anusaya, saṁyojana, etc.; see “Conditions for the Four Stages of Nibbāna.”

Khuynh hướng (tức gati) làm dasa akusala trói buộc một người vào thế giới 31 cõi. Chừng nào chưa loại bỏ các “gati xấu” ấy, người ta vẫn còn các đặc tính như āsava, anusaya, saṁyojana, v.v.; xem “Conditions for the Four Stages of Nibbāna”.

As long as one has any type of gati, āsava, anusaya, or saṁyojana, one can pile up more “saŋ” or do dasa akusala.

Chừng nào còn bất kỳ loại gati, āsava, anusaya hay saṁyojana nào, người ta vẫn có thể chất chồng thêm “saŋ” hoặc làm dasa akusala.

Once one removes the strongest of the dasa akusala (and especially the ten types of micchā diṭṭhi), one can easily grasp the Tilakkhaṇa.

Khi đã loại bỏ những thành phần mạnh nhất trong dasa akusala (đặc biệt là mười loại micchā diṭṭhi), người ta có thể dễ dàng nắm bắt Tilakkhaṇa.

Then one’s puñña kamma will become kusala kamma, leading to the four stages of Nibbāna. This is a subtle point but is explained in simple terms in the post, “Is It Necessary for a Buddhist to Eliminate Sensual Desires?”.

Khi đó, puñña kamma sẽ trở thành kusala kamma, dẫn đến bốn tầng Nibbāna. Đây là điểm vi tế nhưng được giải thích đơn giản trong bài “Is It Necessary for a Buddhist to Eliminate Sensual Desires?”.