Pre-2016 post; revised July 18, 2022; April 30, 2023
Bài viết trước năm 2016; chỉnh sửa ngày 18/07/2022; 30/04/2023
Our lives and existence are based on constantly getting into debt and then paying off debts. This latter is done by Nature whether we like it or not. When we steal, kill, lie, or do any of the dasa akusala, we get into debt, and nature keeps track of that via kammic energy.
Đời sống và sự tồn tại của chúng ta dựa trên việc liên tục mắc nợ rồi trả nợ. Việc trả nợ này do Tự nhiên thực hiện bất kể ta có muốn hay không. Khi trộm cắp, sát sinh, nói dối, hay làm bất kỳ điều nào trong dasa akusala, ta mắc nợ, và tự nhiên ghi nhận điều đó qua năng lượng kamma.
- We are reborn to pay debts. This is another way of looking at the cycle of rebirth. Nature will automatically ensure that the largest debts are paid off first; this is how the next existence (bhava) is determined.
Chúng ta tái sinh để trả nợ. Đây là một cách khác để nhìn về vòng luân hồi. Tự nhiên sẽ tự động bảo đảm những món nợ lớn nhất được trả trước; đó là cách sự hiện hữu kế tiếp (bhava) được quyết định.
- During a lifetime, debts are paid off when suitable conditions appear; see “Anantara and Samanantara Paccaya.”
Trong một đời sống, nợ được trả khi các điều kiện (duyên) thích hợp xuất hiện; xem “Anantara and Samanantara Paccaya.”
- Nature is the final arbitrator. A criminal may get away with a crime by hiring a good lawyer but must pay for the crimes in nature’s court. Similarly, when we do something good, we will get the rewards regardless of whether we wish for anything in return. Most people do not realize this because of the delay between the act (kamma) and its result (kamma vipāka).
Tự nhiên là vị trọng tài phân xử cuối cùng. Một tội phạm có thể thoát tội nhờ thuê luật sư giỏi nhưng vẫn phải trả giá trong “tòa án” của tự nhiên. Tương tự, khi làm điều thiện, ta sẽ nhận quả lành dù có mong cầu đáp đền hay không. Đa số không nhận ra điều này vì có độ trễ giữa hành động (kamma) và kết quả (kamma vipāka).
- When we do either a moral or an immoral act, it is done with an intention and has associated energy. That is the kammic energy produced in javana citta. That energy resides in the universe until spent or otherwise reduced by some means (this is related to quantum entanglement; see, “Quantum Entanglement – We are All Connected”). It is the principle of energy conservation in physics.
Khi ta làm một hành động thiện hay bất thiện, luôn có ý định (tác ý) và năng lượng đi kèm. Đó là năng lượng kamma sinh trong javana citta. Năng lượng ấy tồn tại trong vũ trụ cho đến khi được tiêu hao hoặc giảm đi bằng một cách nào đó (điều này liên hệ tới hiện tượng rối lượng tử; xem “Quantum Entanglement – We are All Connected”). Đây là nguyên lý bảo toàn năng lượng trong vật lý.
- We can become indebted to a living being or the “world as a whole.”
Ta có thể mắc nợ một chúng sinh hoặc “toàn bộ thế giới”.
- There were no Vinaya rules in Buddha sāsana for about 20 years after the Buddha attained Enlightenment. When Buddha Dhamma started flourishing, unscrupulous people started becoming monks to live comfortable lives depending on the devotees’ kindness. The Buddha admonished them about the consequences of becoming indebted and started setting up the Vinaya (“vi” + “naya,” where “naya” in Pāli or Sinhala means debt) rules to rein in those people.
Trong khoảng 20 năm sau khi Đức Phật Giác ngộ, chưa có giới luật Vinaya trong sāsana. Khi Dhamma của Đức Phật hưng thịnh, có kẻ bất chính xuất gia để hưởng đời sống tiện nghi nhờ lòng tốt của thí chủ. Đức Phật quở trách họ về hậu quả của việc mắc nợ và bắt đầu thiết lập các điều luật Vinaya (“vi” + “naya”, trong tiếng Pāli hoặc Sinhala, “naya” nghĩa là nợ) để chế ngự những người ấy.
- When there is an energy imbalance, nature tries to bring it to balance. For a given individual (in the conventional sense), i.e., a life stream (absolute sense), the biggest imbalances are settled first.
Khi có mất cân bằng năng lượng, tự nhiên sẽ cố đưa về cân bằng. Đối với một cá nhân (theo nghĩa thông thường), tức một dòng sinh mệnh (theo nghĩa tuyệt đối), các mất cân bằng lớn nhất được giải quyết trước.
- Thus at the death when paṭisandhi takes place, the biggest kamma seed with the highest imbalance comes into play and releases that energy by initiating the next birth in the corresponding “bhava”; see, “Bhava and Jāti – States of Existence and Births Therein.” Thus the next “bhava” is determined by the biggest kammic seed at the end of the current “bhava” (this is a simple interpretation of a complex process).
Do đó, lúc chết khi paṭisandhi xảy ra, hạt kamma lớn nhất với mức mất cân bằng cao nhất sẽ trổ, giải phóng năng lượng bằng cách khởi phát lần sinh kế tiếp trong “bhava” tương ứng; xem “Bhava and Jāti – States of Existence and Births Therein.” Vì vậy, “bhava” kế tiếp được quyết định bởi hạt kamma lớn nhất vào cuối “bhava” hiện tại (đây là cách diễn giải giản lược cho một tiến trình phức tạp).
- During a lifetime (pavutti vipāka), in addition to the energy content, the prevailing conditions also come into play for delivering kamma vipāka or releasing kamma This is why we can prevent many bad kamma vipāka from coming to fruition by acting with or “being mindful”; see, “What is Kamma? Is Everything Determined by Kamma?”.
Trong một đời (pavutti vipāka), ngoài hàm lượng năng lượng, các điều kiện đương thời cũng tham dự vào việc cho quả kamma vipāka hoặc làm trổ các hạt kamma. Vì vậy ta có thể ngăn nhiều kamma vipāka xấu trổ quả bằng cách hành xử có chánh niệm; xem “What is Kamma? Is Everything Determined by Kamma?”.
- In both cases (paṭisandhi and pavutti vipāka), “matching conditions” plays a big role; see “Anantara and Samanantara Paccaya.” For example, a seed does not germinate if it is in a dry place; it needs to be in the ground with water and sunlight to germinate.
Trong cả hai trường hợp (paṭisandhi và pavutti vipāka), “điều kiện tương hợp” giữ vai trò lớn; xem “Anantara and Samanantara Paccaya.” Ví dụ, hạt giống không nảy mầm nếu ở nơi khô hạn; cần được vùi trong đất có nước và ánh sáng mới nảy mầm.
- Getting back to the issue of coming to equilibrium, a stone is in equilibrium when it stays on the ground. If we pick it up and throw it up it goes up because we gave it some energy. But now, it is not in equilibrium and will fall to find its equilibrium position on the ground. The only difference with kammic energy is that the kammic energy could be released much later; it has to find suitable conditions to release that energy; see “Saṅkhāra, Kamma, Kamma Bīja, Kamma Vipāka,” and “Paṭicca Samuppāda – Overview”; Thus the release of kammic energy is more akin to the process of germination of a seed; there is a time lag until suitable conditions appear.
Trở lại vấn đề đạt cân bằng: một hòn đá ở trạng thái cân bằng khi nằm trên mặt đất. Nếu ta nhấc lên và ném lên cao, nó bay lên vì được cung cấp năng lượng; nhưng lúc này nó mất cân bằng và sẽ rơi xuống để tìm vị trí cân bằng trên đất. Điểm khác với năng lượng kamma là năng lượng kamma có thể được giải phóng rất muộn; nó phải tìm được điều kiện thích hợp để giải phóng năng lượng; xem “Saṅkhāra, Kamma, Kamma Bīja, Kamma Vipāka” và “Paṭicca Samuppāda – Overview”. Vì thế, sự phóng thích năng lượng kamma giống quá trình hạt giống nảy mầm hơn: có độ trễ cho đến khi điều kiện thích hợp xuất hiện.
- When placed in the ground, a seed germinates and becomes a tree according to the “blueprint” in the seed. The energy for the tree’s growth comes from the soil (through the roots) and the Sun (through the leaves.) But the tree, like any other saṅkhata, has a finite lifetime.
Khi được gieo xuống đất, hạt giống nảy mầm và trở thành cây theo “bản thiết kế” nằm trong hạt. Năng lượng cho sự lớn lên của cây đến từ đất (qua rễ) và Mặt Trời (qua lá). Nhưng cây, cũng như mọi saṅkhata, đều có tuổi thọ hữu hạn.
- Unless the tree made more seeds during its lifetime, that tree is the only “result” of that original seed.
Trừ khi cây tạo thêm hạt trong suốt đời sống của nó, thì chính cái cây ấy là “kết quả” duy nhất của hạt giống ban đầu.
- Through numerous lives in the past, we have accumulated innumerable numbers of both good and bad kammic energy packets, or kamma bīja, or kamma seeds and we keep producing them in this lifetime, too; some are big, and some are small (actually, those done beyond 91 mahā kappā have lost their energy unless they are janaka kamma that can lead to rebirth; like everything else in this world, kammic energy is not permanent either). The small kammic seeds bring in results (vipāka) during any lifetime, and the really big ones (kamma patha) are the ones that determine “bhava” for a new life at the cuti-paṭisandhi
Qua vô số đời trước, chúng ta đã tích lũy vô lượng các “gói” năng lượng kamma, tức kamma bīja, tức hạt kamma, và ngay trong đời này vẫn tiếp tục tạo ra; có hạt lớn, có hạt nhỏ (thực ra, các kamma tạo ra từ quá 91 mahā kappā đã mất năng lực, trừ khi là janaka kamma có thể dẫn đến tái sinh; giống như mọi thứ khác, năng lượng kamma cũng không thường hằng). Các hạt kamma nhỏ cho quả (vipāka) trong bất kỳ đời nào, còn các hạt lớn (kamma patha) là thứ quyết định “bhava” cho kiếp mới tại thời điểm cuti-paṭisandhi.
- Does that mean we must remove all kamma seeds to stop rebirth, i.e., to attain Nibbāna? No. A new “bhava” is grasped at the “upādāna paccayā bhavo” step in the Paṭicca Samuppāda cycle; see “Akusala-Mūla Paṭicca Samuppāda.” If one has removed ignorance (avijjā) and understood the true nature of the world, then there is no “taṇhā” and thus there is no upādāna at the “taṇhā paccayā upādāna” step, and thus no “bhava,” and no “jāti” or rebirth.
Điều đó có nghĩa phải triệt tiêu mọi hạt kamma để dừng tái sinh, tức chứng Nibbāna? Không. Một “bhava” mới được bắt lấy tại bước “upādāna paccayā bhavo” trong chu trình Paṭicca Samuppāda; xem “Akusala-Mūla Paṭicca Samuppāda.” Nếu đã diệt vô minh (avijjā) và hiểu đúng thực tánh thế giới, thì không còn “taṇhā” và do đó không có upādāna ở bước “taṇhā paccayā upādāna”, nên không có “bhava” và không có “jāti” hay tái sinh.
- However, to remove ignorance (avijjā), we must purify our minds. For that, we must understand the true nature of “this world,” i.e., anicca, dukkha, and anatta. We need to eliminate the five hindrances (pañca nīvaraṇa) that cover our minds and not let the mind comprehend anicca, dukkha, and anatta. That is where the removal of bad kamma seeds and the accumulation of good kamma seeds (i.e., doing good deeds and avoiding bad deeds) become important; of course, “deeds” include actions, speech, and thoughts.
Tuy nhiên, để trừ vô minh (avijjā), ta phải thanh lọc tâm. Muốn vậy, cần hiểu đúng thực tánh của “thế giới này”, tức anicca, dukkha, anatta. Cần loại bỏ năm chướng ngại (pañca nīvaraṇa) che lấp tâm, khiến tâm không thể thấu đạt anicca, dukkha, anatta. Ở đây việc loại bỏ hạt kamma xấu và tích lũy hạt kamma tốt (tức làm lành, tránh ác) trở nên quan trọng; dĩ nhiên “hành” gồm thân, khẩu và ý.
- The point is that every time we do a moral or an immoral act, we generate a kamma seed that embeds the “javana power” of the thought that led to the act; see, “Javana of a Citta – The Root of Mental Power.” The kammic power associated with a moral act can be considered surplus in one’s “account” that can be used to enjoy things in life; an immoral act leads to debt, i.e., it appears on the negative side of the ledger. If one acts immoral against another living being, one is in debt to that being until it is paid off; see “Kamma, Debt, and Meditation.”
Điều cốt yếu là mỗi khi làm thiện hay bất thiện, ta tạo một hạt kamma hàm chứa “năng lực javana” của tư tưởng dẫn đến hành động; xem “Javana of a Citta – The Root of Mental Power.” Năng lực kamma gắn với hành động thiện có thể xem là phần dư trong “tài khoản” để hưởng phúc trong đời; còn hành động bất thiện tạo thành món nợ, tức ghi ở cột âm. Nếu làm điều bất thiện với một chúng sinh khác, ta mắc nợ chúng sinh ấy cho đến khi hoàn trả đủ; xem “Kamma, Debt, and Meditation.”
- Nature tries to keep things in balance: the good kamma brings good results, and bad kamma brings bad results when nature implements this balancing act. We can take advantage of both by arranging conditions for good kamma seeds to germinate and not letting bad kamma seeds germinate; see, “What is Kamma? Is Everything Determined by Kamma?.” The development of good habits and getting rid of bad habits go along with this process; see “Habits and Goals” and “Sansāric Habits and Āsavā.” Please review these links carefully. All these tie up together.
Tự nhiên luôn hướng đến cân bằng: kamma lành đưa quả lành, kamma ác đưa quả ác khi cơ chế cân bằng được thực thi. Ta có thể tận dụng cả hai bằng cách sắp đặt điều kiện cho hạt kamma tốt nảy mầm và không để hạt kamma xấu nảy mầm; xem “What is Kamma? Is Everything Determined by Kamma?”. Việc hình thành thói quen tốt và loại bỏ thói quen xấu đi cùng tiến trình này; xem “Habits and Goals” và “Sansāric Habits and Āsavā.” Xin đọc kỹ các bài này — tất cả đều liên hệ với nhau.
- Thus, we are bound to this saṁsāra or the cycle of rebirths because we do things to make an “imbalance” through moral or immoral deeds: good deeds lead to good rebirths and bad ones to bad rebirths. They both extend the sansāric However, it is essential to engage in moral deeds to avoid birth in the four lowest realms (apāyā), where the suffering is great, AND there is no opportunity for moral deeds. Thus one MUST do moral deeds until one attains Nibbāna.
Vì vậy, ta bị trói buộc trong saṁsāra — vòng luân hồi — bởi chính những “mất cân bằng” do thiện hay bất thiện mà ta tạo: thiện dẫn đến tái sinh tốt, ác dẫn đến tái sinh xấu. Cả hai đều kéo dài hành trình sansāra. Tuy nhiên, cần làm thiện để tránh sinh vào bốn cõi thấp (apāyā), nơi khổ đau lớn và KHÔNG có cơ hội làm điều lành. Do đó nhất thiết phải làm điều thiện cho đến khi chứng Nibbāna.
- Moral deeds WILL have consequences (they add up in the “plus side of the ledger”), whether or not one wishes for anything in return, i.e., nature will pay back. However, if one does a moral deed AND wishes for something other than Nibbāna, then that is done with greed, and thus one is simultaneously doing an immoral act.
Hành thiện SẼ có quả (chúng cộng dồn ở “bên dương của sổ cái”), bất kể có mong đáp đền hay không; tức tự nhiên sẽ hoàn trả. Nhưng nếu làm thiện MÀ khởi mong cầu điều gì khác ngoài Nibbāna, thì đó là làm với tham, và đồng thời tạo bất thiện.
- Only Arahant does not do any moral or immoral deeds with kammic consequences that are potent enough to bring rebirth. All an Arahant does is low-level saṅkhāra or “kiriya” (like walking and talking) and is “in equilibrium” with nature.
Chỉ Arahant không còn tạo thiện hay bất thiện nào với năng lực kamma đủ mạnh để dẫn đến tái sinh. Mọi hành của Arahant chỉ là saṅkhāra mức thấp hay “kiriya” (như đi, nói) và ở trạng thái “cân bằng” với tự nhiên.
- When one goes “off the equilibrium,” greed and anger intensify and one is likely to do immoral acts to become indebted. On the other hand, when one is in some samādhi, the mind is close to equilibrium, and thus greed and hate are under control. If one attains rūpāvacara and then arūpāvacara jhānā, the mind gets even closer to equilibrium. Samādhi attains perfection when one becomes an Arahant.
Khi “rời xa cân bằng”, tham và sân tăng mạnh và ta dễ làm bất thiện để mắc nợ. Ngược lại, khi ở trong một mức samādhi nào đó, tâm gần trạng thái cân bằng nên tham và sân được chế ngự. Nếu chứng rūpāvacara rồi arūpāvacara jhānā, tâm càng gần cân bằng hơn nữa. Samādhi đạt viên mãn khi trở thành Arahant.
- This is why one must avoid immoral acts to get results in meditation. A purified mind can quickly get to samādhi; see “The Basics in Meditation.”
Đó là lý do cần tránh bất thiện để thiền có kết quả. Tâm được thanh lọc sẽ nhanh chóng đạt samādhi; xem “The Basics in Meditation.”
- One becomes indebted via greed, hate, or ignorance (here, ignorance means not knowing the true nature of the world or anicca, dukkha, anatta); thus, there is lobha Vinaya, dosa Vinaya, and moha Vinaya.
Người ta mắc nợ do tham, sân hoặc si (ở đây, si là không biết thực tánh thế giới, tức anicca, dukkha, anatta); vì vậy có lobha Vinaya, dosa Vinaya và moha Vinaya.