Anuloma Khanti and Sammattaniyāma – Pre-requisites for a Sotāpanna

August 9, 2021

Ngày 09/08/2021

To attain the Sotāpanna stage, two conditions must be met. One must get to Anuloma Khanti, i.e., one must see that suffering hugely dominates the rebirth process. One must also get to Sammattaniyāma, i.e., realize that the ultimate bliss is in Nibbāna (reached via stopping the rebirth process.) [Here, “anu” means “through the understanding of Tilakkhaṇa,” “lo” means “craving for worldly things,” and “ma” means “removal,” and thus “anuloma” means “removal of craving for worldly things to some extent via the comprehension of Tilakkhaṇa.”]

Để đạt đến bậc Sotāpanna, cần hội đủ hai điều kiện. Thứ nhất, phải đạt đến Anuloma Khanti — nghĩa là nhận ra rằng khổ đau chi phối gần như toàn bộ tiến trình luân hồi. Thứ hai, phải đạt đến Sammattaniyāma, tức là thấy rằng hạnh phúc tối thượng nằm ở Nibbāna (đạt được bằng cách chấm dứt vòng tái sinh). [Ở đây, “anu” nghĩa là “thông qua sự hiểu biết về Tilakkhaṇa,” “lo” nghĩa là “ham muốn các sự việc thế gian,” và “ma” nghĩa là “loại bỏ,” nên “anuloma” có nghĩa là “giảm trừ tham ái thế gian ở một mức độ nào đó nhờ hiểu rõ Tilakkhaṇa.”]

Anuloma Khanti and Sammattaniyāma

Anuloma Khanti và Sammattaniyāma

If you have been reading my posts for a while, you know the points listed below. Here I will introduce two new terms — Anuloma Khanti and Sammattaniyāma — but the same concepts. These two terms are used in Tipiṭaka references that point out the necessity of comprehending the meanings of anicca, dukkha, and anatta nature to attain magga phala, as we discuss below.

Nếu bạn đã theo dõi các bài viết của tôi một thời gian, hẳn bạn đã quen với những điểm được nêu dưới đây. Ở đây, tôi sẽ giới thiệu hai thuật ngữ mới — Anuloma Khanti và Sammattaniyāma — tuy khác tên nhưng cùng nội dung. Hai thuật ngữ này được dùng trong các chú giải Tipiṭaka, nhấn mạnh sự cần thiết của việc hiểu rõ ý nghĩa của các đặc tính anicca, dukkha và anatta thì mới đạt được magga phala, như chúng ta sẽ bàn tiếp sau đây.

Complete cessation of suffering cannot be achieved while in the rebirth process. While some births may have less suffering than others, death is inevitable for ANY birth.

Sự chấm dứt hoàn toàn khổ đau không thể đạt được khi còn trong vòng luân hồi. Dù có những lần sinh ít khổ hơn, nhưng cái chết vẫn là điều không thể tránh khỏi đối với MỌI hình thức sinh nào.

Understanding Tilakkhaṇa or the Three Characteristics of Nature is essential to reach that conclusion. That understanding comes with the simultaneous comprehension of Paṭicca Samuppāda (the process that leads to new births). That is the Noble Truth ABOUT suffering. That realization gets one to Anuloma Khanti.

Hiểu rõ Tilakkhaṇa hay Ba Đặc Tính của Tự Nhiên, là điều cốt yếu để đạt đến kết luận ấy. Sự hiểu biết đó đến cùng lúc với sự thấu triệt về Paṭicca Samuppāda (chuỗi duyên khởi dẫn đến tái sinh). Đây chính là Sự thật Cao quý Thứ nhất về khổ. Khi nhận ra điều ấy, người tu đạt đến Anuloma Khanti.

Closely related to that issue of the dangers of remaining in the rebirths process is another critical issue. That is to realize that Nibbāna is the only refuge. That conclusion comes with understanding the Four Noble Truths, i.e., liberating from the rebirth process via the Noble Eightfold Path. That is when one gets to Sammattaniyāma and gets to the Sotāpanna

Liên hệ mật thiết với nhận thức về hiểm họa của việc ở trong vòng tái sinh là một vấn đề trọng yếu khác — đó là nhận ra rằng Nibbāna là nơi nương tựa duy nhất. Kết luận này đến từ việc hiểu rõ Tứ Diệu Đế, tức là giải thoát khỏi vòng tái sinh thông qua Bát Chánh Đạo. Khi đó, hành giả đạt đến Sammattaniyāma và bước vào bậc Sotāpanna.

Thus, it is CRITICAL to start with understanding Tilakkhaṇa and Paṭicca Samuppāda, i.e., understanding why craving for worldly pleasures will INEVITABLY lead to suffering.

Vì vậy, điều CỰC KỲ QUAN TRỌNG là phải bắt đầu bằng việc hiểu rõ Tilakkhaṇa và Paṭicca Samuppāda, tức là nhận ra vì sao ham muốn các lạc thú thế gian TẤT YẾU dẫn đến khổ đau.

However, as I have mentioned many times before, it is impossible to give up cravings for worldly pleasures with just willpower. It has to come through understanding WHY and HOW cravings for worldly pleasures lead to future suffering.

Tuy nhiên, như tôi đã đề cập nhiều lần, không thể dứt bỏ ham muốn lạc thú thế gian chỉ bằng ý chí. Việc ấy chỉ có thể xảy ra khi thật sự hiểu VÌ SAO và BẰNG CÁCH NÀO những ham muốn ấy dẫn đến khổ đau trong tương lai.

Here is an analogy. An alcoholic CANNOT get rid of his addiction just by willpower. He has to investigate the bad consequences of drinking and comprehend – without any doubts — that drinking is bad for health and can lead to death!

Có thể ví điều này như một người nghiện rượu: anh ta KHÔNG THỂ bỏ rượu chỉ nhờ ý chí. Anh ta phải tự mình tìm hiểu, thấy rõ những hậu quả nghiêm trọng của việc uống rượu, và hiểu — không chút nghi ngờ — rằng uống rượu có hại cho sức khỏe và có thể dẫn đến cái chết!

In the same way, one needs to realize the dangers in the rebirth process first. With that understanding, the generation of the worst types of saṅkhāra (leading to rebirth in the apāyās) will stop. But a Sotāpanna’s mind will still crave sensual pleasures. Those cravings will be gradually lost in three more stages and will disappear at the Arahant

Cũng vậy, trước hết hành giả cần nhận ra hiểm họa trong tiến trình tái sinh. Khi đã thấu hiểu điều đó, tâm sẽ chấm dứt tạo ra những loại saṅkhāra nặng nề nhất (dẫn đến tái sinh trong apāyā). Tuy nhiên, tâm của bậc Sotāpanna vẫn còn ham muốn khoái lạc giác quan; những ham muốn này sẽ dần mất đi qua ba tầng bậc kế tiếp và hoàn toàn diệt trừ ở bậc Arahant.

Thus, a Sotāpanna has the “roadmap” (same as Sammā Diṭṭhi) to reach the Arahant Therefore, only a Sotāpanna can truly start cultivating Satipaṭṭhāna / Ānāpāna / Satta Bojjhaṅga / Noble Eightfold Path to get to the Arahant stage via the intermediate Sakadāgāmi and Anāgāmi stages.

Như vậy, bậc Sotāpanna đã có “lộ trình” (chính là Sammā Diṭṭhi) để tiến đến bậc Arahant. Do đó, chỉ có Sotāpanna mới thật sự bắt đầu tu tập Satipaṭṭhāna, Ānāpāna/ Satta Bojjhaṅga / Bát Chánh Đạo để đạt đến bậc Arahant qua các giai đoạn trung gian Sakadāgāmi và Anāgāmi.

Getting to Anuloma Khanti Requires Comprehending Anicca/Dukkha Nature of Saṅkhāra

Đạt Đến Anuloma Khanti Cần Thấu Hiểu Bản Chất Anicca/Dukkha Của Saṅkhāra

The “WebLink: suttācentral: Anicca Suttā (AN 6.98)” states:
“..saṅkhāraṁ niccato samanupassanto anulomikāya khantiyā samannāgato bhavissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. ‘Anulomikāya khantiyā asamannāgato sammattaniyāmaṁ okkamissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. ‘Sammattaniyāmaṁ anokkamamāno sotāpattiphalaṁ vā sakadāgāmiphalaṁ vā anāgāmiphalaṁ vā arahattaṁ vā sacchikarissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati.”

Bài “WebLink: suttācentral: Anicca Suttā (AN 6.98)” dạy rằng:
“..saṅkhāraṁ niccato samanupassanto anulomikāya khantiyā samannāgato bhavissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. ‘Anulomikāya khantiyā asamannāgato sammattaniyāmaṁ okkamissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. ‘Sammattaniyāmaṁ anokkamamāno sotāpattiphalaṁ vā sakadāgāmiphalaṁ vā anāgāmiphalaṁ vā arahattaṁ vā sacchikarissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati.”

Translated: “Anyone who regards saṅkhāra as of nicca nature cannot get to Anuloma Khanti. Without getting to Anuloma Khanti, it’s impossible to get to Sammattaniyāma. Without getting to Sammattaniyāma, it’s impossible to realize ANY magga phala (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi, Arahant).”

Bản dịch: “Ai cho rằng saṅkhāra mang bản chất nicca thì không thể đạt đến Anuloma Khanti. Nếu không đạt đến Anuloma Khanti, thì không thể đạt đến Sammattaniyāma. Và nếu không đạt đến Sammattaniyāma, thì không thể chứng được bất kỳ magga phala nào (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi, hay Arahant).”

The next suttā, “WebLink: suttācentral: Dukkha Suttā (AN 6.99),” makes a similar statement: “..anyone who regards saṅkhāra as of sukha nature cannot get to Anuloma Khanti.” The rest of that verse is the same — unless one gets to Anuloma Khanti, it’s impossible to get to Sammattaniyāma and magga phala.

Bài suttā kế tiếp, “WebLink: suttācentral: Dukkha Suttā (AN 6.99),” nêu tương tự: “Ai cho rằng saṅkhāra mang bản chất sukha thì không thể đạt đến Anuloma Khanti.” Phần còn lại của bài kệ giống hệt — nghĩa là, trừ khi đạt đến Anuloma Khanti, không thể đạt đến Sammattaniyāma và magga phala.

Getting to Anuloma Khanti Also Requires Comprehending Anatta Nature of Dhammā (Created via Saṅkhāra)

Đạt Đến Anuloma Khanti Cũng Cần Thấu Hiểu Bản Chất Anatta Của Dhammā (Do Saṅkhāra Tạo Thành)

Then the next suttā, “WebLink: suttācentral: Anatta Suttā (AN 6.100)” states:
“..dhammaṁ attato samanupassanto anulomikāya khantiyā samannāgato bhavissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. Anulomikāya khantiyā asamannāgato sammattaniyāmaṁ okkamissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati.

‘Sammattaniyāmaṁ anokkamamāno sotāpattiphalaṁ vā sakadāgāmiphalaṁ vā anāgāmiphalaṁ vā arahattaṁ vā sacchikarissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati.”

Bài suttā kế tiếp, “WebLink: suttācentral: Anatta Suttā (AN 6.100),” dạy rằng:
“..dhammaṁ attato samanupassanto anulomikāya khantiyā samannāgato bhavissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. Anulomikāya khantiyā asamannāgato sammattaniyāmaṁ okkamissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati.

‘Sammattaniyāmaṁ anokkamamāno sotāpattiphalaṁ vā sakadāgāmiphalaṁ vā anāgāmiphalaṁ vā arahattaṁ vā sacchikarissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati.”

Translated: “Anyone who regards dhammā as of atta nature cannot get to Anuloma Khanti. Without getting to Anuloma Khanti, it’s impossible to get to Sammattaniyāma. Without getting to Sammattaniyāma, it’s impossible to realize ANY magga phala (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi, Arahant).”

Bản dịch: “Ai cho rằng dhammā mang bản chất atta thì không thể đạt đến Anuloma Khanti. Nếu không đạt đến Anuloma Khanti, thì không thể đạt đến Sammattaniyāma. Và nếu không đạt đến Sammattaniyāma, thì không thể chứng được bất kỳ magga phala nào (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi, hay Arahant).”

Anicca, Dukkha, Anatta Are Characteristics of Anything in the World – But We Need to Focus on Saṅkhāra and Dhammā

Anicca, Dukkha, Anatta là Đặc Tính Của Mọi Thứ Trên Đời – Nhưng Chúng Ta Cần Tập Trung Vào Saṅkhāra và Dhammā

Before discussing the critical implications of grasping the anicca, dukkha, anatta nature to make any progress on the Noble Path, let us clarify something that stands out in the above verses.

Trước khi bàn đến những hệ quả then chốt của việc thấu hiểu bản chất anicca, dukkha, anatta để tiến bộ trên Thánh đạo, ta hãy làm rõ một điểm nổi bật trong các câu ở trên.

You may have noticed that the first two suttās in #3 explicitly refer to the anicca, dukkha nature of saṅkhāra. On the other hand, the third suttā in #4 refers to the anatta nature of dhammā.

Bạn có thể nhận thấy hai bài suttā đầu tiên ở phần #3 nói rõ về bản chất anicca, dukkha của saṅkhāra, trong khi bài suttā thứ ba ở phần #4 lại nói về bản chất anatta của dhammā.

As we have discussed, anicca, dukkha, anatta characteristics apply to ANYTHING in the world. See, “Anicca and Anatta – Two Characteristics of the World.”#

Như ta đã bàn, ba đặc tính anicca, dukkha, anatta áp dụng cho MỌI THỨ trên thế giới này. Xem thêm “Anicca and Anatta – Two Characteristics of the World.”

So, why be specific about the anicca, dukkha nature of saṅkhāra, and the anatta nature of dhammā?

Vậy tại sao lại nhấn mạnh riêng đến bản chất anicca, dukkha của saṅkhāra và bản chất anatta của dhammā?

The reasons will become clear when we realize that the saṅkhāra generation initiates the Paṭicca Samuppāda process and is the starting point for all future suffering.

Lý do sẽ trở nên rõ ràng khi ta thấy rằng sự sinh khởi của saṅkhāra chính là khởi điểm của tiến trình Paṭicca Samuppāda và cũng là nguồn gốc của mọi khổ đau tương lai.

Paṭicca Samuppāda process starts with “avijjā paccayā saṅkhāra” specifically due to the expectation of a nicca outcome, i.e., not realizing that anicca nature is a “built-in” feature of the world!

Tiến trình Paṭicca Samuppāda khởi đầu bằng “avijjā paccayā saṅkhāra” chính vì sự mong cầu một kết quả nicca, tức là không nhận ra rằng bản chất anicca là một nét “vốn có” của thế giới này!

Dhammā (with a long “ā”) are the seeds that result when saṅkhāra are cultivated. “Dhammā” means to “bear things in this world.” But anything thus generated will not lead to a “nicca outcome,” and all those efforts are fruitless. Thus, all “dhammā” generated are of “anatta”

Dhammā (với âm “ā” dài) là những “hạt giống” được tạo ra khi ta hành tạo saṅkhāra. “Dhammā” nghĩa là “mang, duy trì những gì trong thế gian.” Nhưng mọi thứ được tạo tác như thế sẽ không bao giờ mang lại kết quả nicca, và mọi nỗ lực ấy đều vô ích. Do đó, mọi “dhammā” được tạo thành đều mang “bản chất anatta.”

That is a summary. We will discuss that in detail. However, it is to be noted that those three suttās state the same as the following famous verses in Dhammapada verses 277 through 279:

Đó là phần tóm lược, và ta sẽ bàn kỹ hơn sau. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ba suttā ấy dạy điều tương tự như ba câu nổi tiếng trong Dhammapada từ câu 277 đến 279:

“Sabbe saṅkhārā aniccā”ti, yadā paññāya passati; Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.
“Sabbe saṅkhārā dukkhā”ti, yadā paññāya passati; Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.
“Sabbe dhammā anattā”ti, yadā paññāya passati; Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.

Those three verses state that to reach ultimate release from suffering (nibbindati dukkhe) via the purification of mind (visuddhi), one must see the futility and danger in (abhi)saṅkhāra generation, because that only leads to accumulation of dhammā bearing more future existences.

Ba câu này dạy rằng để đạt đến sự giải thoát tối hậu khỏi khổ đau (nibbindati dukkhe) qua sự thanh tịnh hóa tâm (visuddhi), ta phải thấy rõ sự vô ích và nguy hiểm của việc tạo tác (abhi)saṅkhāra, vì điều đó chỉ dẫn đến sự tích lũy thêm các dhammā mang theo những hiện hữu mới.

Only Nibbāna Has the Characteristics of Nicca, Sukha, Atta!

Chỉ Có Nibbāna Mang Đặc Tính Nicca, Sukha, Atta!

The “WebLink: suttācentral: Nibbāna Suttā (AN 6.101)” completes the description. The following is the first verse in the suttā:

Bài “WebLink: suttācentral: Nibbāna Suttā (AN 6.101)” hoàn chỉnh phần mô tả này. Sau đây là câu đầu tiên trong suttā:

“‘So vata, bhikkhave, bhikkhu nibbānaṁ dukkhato samanupassanto anulomikāya khantiyā samannāgato bhavissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. ‘Anulomikāya khantiyā asamannāgato sammattaniyāmaṁ okkamissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. ‘Sammattaniyāmaṁ anokkamamāno sotāpattiphalaṁ vā sakadāgāmiphalaṁ vā anāgāmiphalaṁ vā arahattaṁ vā sacchikarissatī’ti netaṁ ṭhānaṁ vijjati.”

Translated: “Bhikkhus, it is impossible for anyone who regards Nibbāna to be suffering to get to Anuloma Khanti. Without getting to Anuloma Khanti, it’s impossible to get to Sammattaniyāma. Without getting to Sammattaniyāma, it’s impossible to realize ANY magga phala (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi, Arahant).”

Bản dịch: “Này các Bhikkhu, thật không thể có chuyện ai xem Nibbāna là khổ mà có thể đạt đến Anuloma Khanti. Nếu không đạt đến Anuloma Khanti, thì cũng không thể đạt đến Sammattaniyāma. Và nếu không đạt đến Sammattaniyāma, thì không thể chứng được BẤT KỲ magga phala nào (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi, hay Arahant).”

Most people think that to attain Nibbāna would be to “give up all the pleasures in this world.” They cannot even imagine why anyone would want to stop the rebirth process. They think, “Life is good; how can anyone even think about not living in this world?”

Hầu hết mọi người cho rằng đạt đến Nibbāna là “từ bỏ mọi lạc thú của thế gian.” Họ thậm chí không thể tưởng tượng nổi tại sao lại có ai muốn chấm dứt tiến trình tái sinh. Họ nghĩ: “Cuộc sống thật tốt đẹp; sao có thể có người lại muốn rời bỏ thế giới này?”

That is because they equate “living” to live the life of a human. But the Buddha explained that all animals were humans in the past, and MOST present-day humans will end up with animal births. Furthermore, there are even worse births than those in the animal realm.

Nguyên nhân là vì họ đồng nhất “sống” với “sự sống của con người.” Nhưng Đức Phật đã dạy rằng tất cả loài vật hiện nay từng là người trong quá khứ, và PHẦN LỚN con người hiện tại rồi sẽ sinh trở lại làm loài vật. Hơn nữa, còn có những cảnh giới khổ đau hơn cả loài vật.

When one comprehends Tilakkhaṇa / Paṭicca Samuppāda / Four Noble Truths, one will logically conclude that the rebirth process is filled with suffering.

Khi một người thật sự hiểu rõ Tilakkhaṇa/ Paṭicca Samuppāda / Tứ Diệu Đế, họ sẽ tự nhiên nhận ra rằng tiến trình tái sinh vốn tràn đầy khổ đau.

Then the second verse of the suttā says: ‘So vata, bhikkhave, bhikkhu nibbānaṁ sukhato samanupassanto anulomikāya khantiyā samannāgato bhavissatī’ti ṭhānametaṁ vijjati. ‘Anulomikāya khantiyā samannāgato sammattaniyāmaṁ okkamissatī’ti ṭhānametaṁ vijjati. ‘Sammattaniyāmaṁ okkamamāno sotāpattiphalaṁ vā sakadāgāmiphalaṁ vā anāgāmiphalaṁ vā arahattaṁ vā sacchikarissatī’ti ṭhānametaṁ vijjatī’ti.”

Sau đó, câu thứ hai trong suttā nói: ‘So vata, bhikkhave, bhikkhu nibbānaṁ sukhato samanupassanto anulomikāya khantiyā samannāgato bhavissatī’ti ṭhānametaṁ vijjati. ‘Anulomikāya khantiyā samannāgato sammattaniyāmaṁ okkamissatī’ti ṭhānametaṁ vijjati. ‘Sammattaniyāmaṁ okkamamāno sotāpattiphalaṁ vā sakadāgāmiphalaṁ vā anāgāmiphalaṁ vā arahattaṁ vā sacchikarissatī’ti ṭhānametaṁ vijjatī’ti.”

Translated:

“Bhikkhus, it is possible for anyone who regards Nibbāna to be blissful to get to Anuloma Khanti. After getting to Anuloma Khanti, it’s possible to get to Sammattaniyāma. After getting to Sammattaniyāma, it’s possible to realize ANY magga phala (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi, Arahant).”

Bản dịch:

“Này các Bhikkhu, ai thấy Nibbāna là hạnh phúc thì có thể đạt đến Anuloma Khanti. Khi đã đạt đến Anuloma Khanti, người ấy có thể đạt đến Sammattaniyāma. Và khi đã đạt đến Sammattaniyāma, người ấy có thể chứng được BẤT KỲ magga phala (Sotāpatti, Sakadāgāmi, Anāgāmi hay Arahant) nào.”

Thus, here one will realize that ultimate bliss is not in sporadic sensual pleasures. Rather, it is to stop any possibility of future suffering by stopping the rebirth process and merging with Nibbāna.

Như vậy, ở đây hành giả nhận ra rằng hạnh phúc tối thượng không nằm trong những khoái lạc giác quan thoáng qua, mà chính là chấm dứt mọi khả năng tái sinh, chấm dứt khổ đau, và hòa nhập với Nibbāna.

Summary

Tóm lược

It is necessary to understand Tilakkhaṇa / Paṭicca Samuppāda / Four Noble Truths to become a Sotāpanna and start on the Noble Eightfold Path to attain Arahanthood (if one understands one of them, one will simultaneously understand the other two).

Để trở thành Sotāpanna và khởi hành trên Bát Chánh Đạo hướng đến Quả vị Arahant, hành giả cần hiểu rõ Tilakkhaṇa / Paṭicca Samuppāda / Tứ Diệu Đế (hiểu sâu một trong ba pháp này thì tự nhiên sẽ hiểu được hai pháp còn lại).

That understanding comes in two parts: (i) One will realize the dangers in remaining in the rebirth process, and (ii) One would see that ending the rebirth process and attaining Nibbāna is the ultimate bliss.

Sự hiểu biết ấy gồm hai phần: (i) Nhận ra hiểm họa của việc tiếp tục luân hồi, và (ii) Thấy rằng chấm dứt tái sinh và đạt đến Nibbāna chính là hạnh phúc tối thượng.

Thus it is critical to understand what is meant by anicca, dukkha, anatta.

Vì vậy, điều thiết yếu là phải hiểu đúng ý nghĩa của anicca, dukkha, anatta.

Before discussing anicca, dukkha, anatta further, I wanted to point out the importance of those three words. Dukkha does not mean just any suffering that we experience now. Anicca and anatta cannot be just translated into two English words as “impermanence” and “no-self.”

Trước khi đi sâu hơn vào anicca, dukkha, anatta, tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của ba từ này. Dukkha không chỉ có nghĩa là khổ đau mà ta đang cảm nhận trong hiện tại. Anicca và anatta cũng không thể chỉ dịch đơn giản là “vô thường” và “vô ngã.”

There are deeper meanings in all three terms, AND they are related to each other.

Cả ba thuật ngữ này đều có ý nghĩa sâu xa hơn, VÀ chúng liên hệ chặt chẽ với nhau.

Another point is that the translation of anicca as “impermanence” and anatta as “no-self” does not lead to a sensible translation of the suttās in #3 and #4 above.

Một điểm khác là việc dịch anicca thành “vô thường” và anatta thành “vô ngã” khiến cho các suttā ở phần #3 và #4 trở nên vô lý.

Saṅkhāra are obviously impermanent. They arise and disappear. If the requirement to attain the Sotāpanna stage is to see the “impermanent nature of saṅkhāra,” then anyone would be a Sotāpanna!

Saṅkhāra rõ ràng là vô thường. Chúng sinh rồi diệt. Nếu chỉ cần thấy “tính vô thường của saṅkhāra” mà có thể chứng đắc Sotāpanna, thì hầu như ai cũng đã là Sotāpanna cả!

Can anyone still believe that “anicca” means “impermanence”? As the Buddha advised in the “WebLink: suttācentral: Kālāmā (Kesamutti) Suttā (AN 3.65),” we should not blindly follow others.

Liệu còn ai có thể tin rằng “anicca” chỉ có nghĩa là “vô thường”? Như Đức Phật đã dạy trong “WebLink: suttācentral: Kālāmā (Kesamutti) Suttā (AN 3.65),” ta không nên mù quáng tin theo người khác.

As I pointed out many times, impermanence is just a small part of “anicca” To understand the “anicca nature,” one MUST understand Paṭicca Samuppāda, i.e., how those things that we perceive to bring us happiness eventually lead to suffering!

Như tôi đã nhiều lần nhấn mạnh, “vô thường” chỉ là một phần rất nhỏ trong “bản chất anicca.” Để hiểu thật sự về “bản chất anicca,” ta PHẢI hiểu Paṭicca Samuppāda, tức là hiểu vì sao những điều ta cho là mang lại hạnh phúc cuối cùng lại dẫn đến khổ đau!

In other words, all actions started with “avijjā paccayā saṅkhāra” will ALWAYS end up with “jāti paccayā jarā, maraṇa, soka-parideva-dukkha-domanassupāyāsā sambhavan’ti.” See, “Idappaccayatā Paṭicca Samuppāda.” [Avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṁ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṁ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṁ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṁ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṁ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.]

Nói cách khác, mọi hành động khởi đầu bằng “avijjā paccayā saṅkhāra” đều LUÔN dẫn đến “jāti paccayā jarā, maraṇa, soka-parideva-dukkha-domanassupāyāsā sambhavan’ti.” Xem thêm bài “Idappaccayatā Paṭicca Samuppāda.” [Avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṁ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṁ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṁ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṁ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṁ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.]

Reference

Tham chiếu

A complete analysis of Anuloma Khanti and Sammattaniyāma concerning Tilakkhaṇa is in one of the original commentaries (Paṭisambhidāmagga) included in the Tipiṭaka. See, “WebLink: suttācentral: Paṭisambhidāmagga – 3.9. Vipassanākathā (KN Ps 3.9).” There is no English translation at Suttā Central, but there is a Sinhala translation: “WebLink: suttācentral: 3.9 විදර්ශනා කථා.”

Một phân tích đầy đủ về Anuloma Khanti và Sammattaniyāma trong mối liên hệ với Tilakkhaṇa có trong một bản chú giải gốc của Tipiṭaka — Paṭisambhidāmagga. Xem “WebLink: suttācentral: Paṭisambhidāmagga – 3.9. Vipassanākathā (KN Ps 3.9).” Hiện chưa có bản dịch tiếng Anh tại Suttā Central, nhưng có bản dịch tiếng Sinhala: “WebLink: suttācentral: 3.9 විදර්ශනා කථා.”