Anicca – The Incessant Distress (“Pīḷana”)

Revised July 14, 2018; June 15, 2019; re-written with the new title June 1, 2020; revised July 3, 2022

[Old Title: The Incessant Distress (“Pīḷana”) – Key to Dukkha Sacca]

Sửa ngày 14/7/2018; 15/6/2019; viết lại với tựa mới ngày 01/6/2020; sửa ngày 3/7/2022

[Tựa cũ: The Incessant Distress (“Pīḷana”) – Key to Dukkha Sacca]

Key Verse in The Girimānanda Sutta

Câu Then Chốt Trong Girimānanda Sutta

In the “WebLink: suttacentral: Girimānanda Sutta (AN 10.60),” the Buddha stated key features of the anicca nature of “all saṅkhāra”: “Katamā cānanda, sabbasaṅkhāresu anicchāsaññā? Idhānanda, bhikkhu sabbasaṅkhāresu aṭṭīyati harāyati jigucchati. Ayaṁ vuccatānanda, sabbasaṅkhāresu anicchāsaññā.”

Trong “WebLink: suttacentral: Girimānanda Sutta (AN 10.60),” Đức Phật đã nêu rõ những đặc tính then chốt của bản chất anicca nơi “mọi saṅkhāra”: “Katamā cānanda, sabbasaṅkhāresu anicchāsaññā? Idhānanda, bhikkhu sabbasaṅkhāresu aṭṭīyati harāyati jigucchati. Ayaṁ vuccatānanda, sabbasaṅkhāresu anicchāsaññā.”

Translated: “Ānanda, what is the anicca saññā associated with all saṅkhāra? One is subjected to stress, one should be ashamed of engaging in such useless activity, and liking saṅkhāra is like embracing urine and feces. That is the anicca saññā associated with all saṅkhāra.” [aṭṭi : wounds. yati : [aor. of yatati] exerted oneself； strived. (m.), a monk. aṭṭīyati : wounds inflicted by oneself. harāyati :[deno. from hiri] is ashamed, depressed or vexed; worries. jigucchati：[gup + cha; gu is doubled and the first gu becomes ji] shuns; loathes; is disgusted at.]

Dịch: “Này Ānanda, thế nào là anicca saññā liên hệ với tất cả các saṅkhāra? Người ta bị căng thẳng, nên cảm thấy hổ thẹn khi tham gia vào những hoạt động vô ích như thế, và việc ưa thích các saṅkhāra chẳng khác nào ôm lấy nước tiểu và phân. Đó chính là anicca saññā liên hệ với tất cả các saṅkhāra.” [aṭṭi: vết thương. yati: (quá khứ của yatati) tự cố gắng, ráng sức; (danh từ) tỳ-kheo. aṭṭīyati: tự làm tổn thương, tự chuốc khổ. harāyati: (từ gốc hiri) cảm thấy hổ thẹn, phiền não, lo âu. jigucchati: (gup + cha; âm gu được lặp lại, âm đầu đổi thành ji) chán ghét, xa lánh, ghê tởm.]

We will briefly discuss the “aṭṭīyati” nature. “Atti” means “bones” ( ඇට in Sinhala). A dog thinks that a bone is precious. It spends hours and hours chewing it and becomes tired in the end. Sometimes, the bone would scrape the gum, and the dog would taste its own blood thinking that the taste is from the bone.

Chúng ta sẽ bàn nhanh về bản chất “aṭṭīyati”. “Aṭṭi” nghĩa là “xương.” (ඇට trong tiếng Sinhala.) Một con chó nghĩ rằng xương là quý giá. Nó nhai xương hàng giờ liền và cuối cùng chỉ thấy mệt mỏi. Đôi khi, xương cọ vào lợi làm chảy máu, và con chó lại tưởng vị máu là vị ngon từ xương.

In the same way, we only get tired and stressed out (pīḷana) by generating all types of saṅkhāra. However, we do not realize that while making that effort. That is why saṅkhāra dukkha remains hidden.

Tương tự, chúng ta cũng chỉ tự làm mình mệt mỏi và khổ não (pīḷana) bằng cách tạo ra đủ loại saṅkhāra. Tuy nhiên, ta không nhận ra điều ấy trong lúc đang nỗ lực. Vì vậy, saṅkhāra dukkha vẫn là nỗi khổ ẩn tàng.

We engage in mano, vacī, and kāya saṅkhāra; see, “Saṅkhāra – What It Really Means.”

Chúng ta hành động qua mano saṅkhāra, vacī saṅkhāra, và kāya saṅkhāra; xem “Saṅkhāra – What It Really Means.”

The Mental Suffering (Pīḷana)

Sự Khổ Của Tâm (Pīḷana)

Most people think that the First Noble Truth on suffering (dukkha sacca) is the physical suffering itself, i.e., they associate it with dukha vedanā, which is part of the vedanā cetasika. However, the Buddha said, “This Dhamma is unlike anything that the world has ever seen.” The real truth about suffering is the following. It is the suffering hidden in what everyone perceives to be happiness. That needs to be seen with the paññā (wisdom)

Đa số người nghĩ rằng Sự thật Cao quý Thứ nhất về khổ (dukkha sacca) chỉ nói đến khổ thân, tức là họ gắn nó với dukha vedanā, vốn là một phần của vedanā cetasika. Nhưng Đức Phật dạy rằng, “Dhamma này không giống bất kỳ điều gì mà thế gian từng thấy.” Chân tướng về khổ là: nỗi khổ ẩn sâu trong những gì mọi người cho là hạnh phúc. Điều đó chỉ có thể thấy được bằng paññā (trí tuệ) cetasika.

Thus, “seeing dukkha sacca with wisdom” means “seeing the suffering hidden in sensory pleasures.”

Vì vậy, “thấy dukkha sacca bằng trí tuệ” nghĩa là “thấy được nỗi khổ ẩn giấu trong các khoái lạc giác quan.”

It is difficult to understand the First Noble Truth on suffering for someone who is feeling too much suffering. When someone is hurting from an ailment or when someone’s mind is too weak at old age, it is not possible to contemplate the profound message of the Buddha, as we will see below.

Khó có thể hiểu được Sự thật Cao quý Thứ nhất về khổ đối với người đang chịu nhiều đau đớn. Khi ai đó đang bệnh nặng hay tâm trí yếu ớt vì tuổi già, họ không thể quán chiếu thông điệp thâm sâu của Đức Phật, như ta sẽ thấy dưới đây.

Dukkha sacca (pronounced, “sachcha”) is the Truth of Suffering; sacca is the truth.

Dukkha sacca (phát âm: “sachcha”) là Sự thật về Khổ; sacca nghĩa là “sự thật.”

“Pīḷana” (pronounced as “peelana”) is the Pāli word for distress or hardship. That is part of the suffering we undergo, even without realizing it.

“Pīḷana” (phát âm “peelana”) là từ Pāli chỉ sự phiền muộn, mệt nhọc. Đó là một phần của nỗi khổ mà ta phải chịu, dù không nhận ra.

“Peleema” (පෙලීම) is the Sinhala word for distress, or hardship, where the first part “pe” rhymes like “pen.”

“Peleema” (පෙලීම) là từ Sinhala tương ứng, cũng có nghĩa là đau khổ, nhọc nhằn; phần “pe” phát âm như “pen.”Top of Form

Bottom of Form

The spelling of Pāli words is according to an adopted convention that is different from “standard English.” See, ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 1” and ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 2.”

Cách viết các từ Pāli tuân theo một quy ước riêng, khác với “tiếng Anh tiêu chuẩn.” Xem ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 1” và ““Tipiṭaka English” Convention Adopted by Early European Scholars – Part 2.”

That is the kind of meditation (contemplation) one needs to do initially, even before starting on the Ariya Ānāpānasati bhāvanā. I cannot emphasize enough the importance of understanding the real message of the Buddha first.

Đó là dạng thiền (quán niệm) mà người học cần thực hành ban đầu, ngay cả trước khi bắt đầu Ariya Ānāpānasati bhāvanā. Cần nhấn mạnh rằng việc hiểu rõ thông điệp thật sự của Đức Phật là điều tiên quyết.

Incessant Distress/Depression (Pīḷana)

Phiền muộn/Trầm cảm Không ngừng (Pīḷana)

Even though we do not realize it, we are stressed out ALL THE TIME. Constant work is necessary to keep our physical body in good condition. Anyone who has had temporary relief from this constant distress (pīḷana) via a good meditation program (even the mundane “breath meditation”) knows this; it is called nirāmisa sukha. It is even more apparent if one can have a jhānic Only when one gets into a jhānic state that one realizes that one had been under incessant stress all life.

Dù không nhận ra, ta luôn căng thẳng MỌI LÚC. Phải làm việc không ngừng để giữ thân thể ở trạng thái tốt. Ai đã từng được nhẹ nhõm tạm thời khỏi sự phiền muộn liên tục (pīḷana) qua thực hành thiền đúng (dù chỉ là “thiền hơi thở” thế tục) đều biết cảm giác ấy; đó gọi là nirāmisa sukha. Trạng thái này rõ ràng hơn khi đạt được trải nghiệm jhāna. Chỉ khi vào jhāna người ta mới thấy mình đã sống cả đời trong áp lực không dứt.

We do not realize this because this is the “baseline” for existence (our “comfort zone”); this is what we have done over innumerable rebirths.

Ta không nhận ra điều đó vì đây là “cơ sở” cho sự tồn tại (vùng “thoải mái” của ta); điều này đã lặp lại qua vô số kiếp tái sinh.

To get some relief from this constant distress, we strive to bring about periods of happiness. We keep thinking of ways to get a better house, car, or zillions of other “things” that are supposed to provide us with joy. Thus, we are ALWAYS stressing out to adjust this “baseline comfort zone.” We move to a bigger house, buy new furniture, or work harder to get a better job, etc.

Để tạm thoát khỏi sự phiền muộn triền miên này, ta cố tạo ra những khoảnh khắc hạnh phúc. Ta nghĩ mãi cách để có căn nhà tốt hơn, xe sang hơn, hay vô số “thứ khác” tưởng sẽ mang lại niềm vui. Do đó, ta LUÔN sống trong căng thẳng để điều chỉnh “mức thoải mái” ấy — dọn sang nhà lớn hơn, mua đồ mới, làm việc cực hơn để có công việc tốt hơn, v.v.

Furthermore, when we go a little bit below the current “comfort level,” we need to do work (kāya saṅkhāra) to remedy that. For example, when we get hungry, we may have to prepare a meal or walk/drive to a restaurant to get a snack.

Hơn nữa, khi ta xuống dưới “mức thoải mái” hiện tại, ta phải làm việc (kāya saṅkhāra) để khôi phục nó. Ví dụ, khi đói, ta phải nấu ăn hoặc đi bộ/lái xe đến quán để ăn.

Or, we may be sitting at home, satisfied after a meal, but then all of a sudden, we again go “below the comfort level” for no apparent reason; we just become “bored” sitting at home and think about going to a movie. So, we get in the car and drive to a movie theater.

Hoặc ta đang ngồi ở nhà, vừa ăn xong, cảm thấy mãn nguyện, nhưng rồi đột nhiên lại “tụt dưới mức thoải mái” chẳng vì lý do gì; ta bỗng thấy “chán” và muốn đi xem phim. Thế là ta lên xe và lái đến rạp chiếu phim.

I am sure you can think about zillion such things we do all day long.

Chắc chắn bạn có thể kể ra vô số hành động như vậy mà ta làm suốt ngày.

Dukkha Dukkha – Doubling the Suffering

Dukkha Dukkha – Nỗi Khổ Nhân Đôi

We have to endure injuries and various forms of sicknesses because of the physical body that we have. That physical body had origins in past Then, based on such physical ailments, we also suffer mentally.

Ta phải chịu đựng thương tích và đủ loại bệnh tật vì có thân vật lý này. Thân đó phát sinh do kamma quá khứ. Rồi từ các khổ thân ấy, ta lại chịu thêm khổ tâm.

Such “distresses” belong to one type of That is dukkha dukkha. Thus, on top of physical suffering, we double that suffering by such “mental suffering.” That mental suffering is part of samphassa-jā-vedanā. See, “Vedanā (Feelings) Arise in Two Ways.”

Những “đau khổ” như vậy thuộc về một loại dukkha, gọi là dukkha dukkha. Nghĩa là ngoài khổ thân, ta nhân đôi nỗi khổ đó bằng khổ tâm. Khổ tâm ấy thuộc loại samphassa-jā-vedanā. Xem “Vedanā (Feelings) Arise in Two Ways.”

In addition to direct ailments, we have other forms of suffering associated with the physical body. We get hungry, thirsty, lonely, bored, etc. Thus, we need to attend to the needs of our physical bodies continually. It is like taking care of an invalid. These are all part of dukkha dukkha.

Ngoài bệnh tật trực tiếp, ta còn nhiều dạng khổ khác liên quan thân thể — đói, khát, cô đơn, buồn chán, v.v. Vì vậy, ta phải liên tục chăm sóc nhu cầu của thân này, như chăm một người bệnh nặng. Tất cả đều là một phần của dukkha dukkha.

Saṅkhāra Dukkha

Our senses continually ask for enjoyment. We want to see beautiful things, hear pleasurable sounds, smell sweet fragrances, and taste sumptuous foods. The body wants luxurious touches, and the mind likes to think about pleasant thoughts.

Các giác quan của ta không ngừng đòi hưởng thụ. Chúng ta muốn thấy những gì đẹp, nghe âm thanh êm tai, ngửi hương thơm, nếm món ngon. Thân muốn được chạm vào thứ dễ chịu, tâm muốn nghĩ đến điều vui thích.

Then we have to do things (via kāya saṅkhāra) to satisfy these “urges.” That is “saṅkhāra dukkha” mentioned in #1 above.

Vì thế, ta phải hành động (kāya saṅkhāra) để thỏa mãn các “thôi thúc” ấy. Đó chính là “saṅkhāra dukkha” đã nói trong #1 ở trên.

In addition to doing work — going to a restaurant, traveling to a cinema, etc. — we also need to do a job to make money for all those activities. Constant work (saṅkhāra) is required to keep us afloat.

Ngoài việc phải làm như đi ăn, đi xem phim, v.v., ta còn phải làm việc để kiếm tiền cho những hoạt động đó. Phải lao động liên tục (saṅkhāra) mới duy trì được cuộc sống.

Most times, we get one urge on top of another: we may want to eat and drink, we may want to watch a movie, but also may want company (gather friends).

Hầu như lúc nào ta cũng có nhiều ham muốn chồng chất: muốn ăn, muốn uống, muốn xem phim, lại muốn có bạn bè cùng đi.

We do not realize this suffering because our minds are focused on THE RESULT, the pleasure we MIGHT have after doing all that work. That “made-up mental pleasure” is another part of “samphassa-jā-vedanā” mentioned above.

Ta không nhận ra sự khổ này vì tâm chỉ tập trung vào KẾT QUẢ, tức là niềm vui mà chúng ta MONG ĐỢI sau khi làm tất cả những việc đó. Niềm vui tưởng tượng ấy chính là một dạng khác của “samphassa-jā-vedanā” đã nói ở trên.

You may be thinking, “What is he talking about? Isn’t this what life is supposed to be?”. Exactly! We do not even realize this because this is our “baseline” of existence. We have done this over and over extending to beginning-less time, and we PERCEIVE this to be “normal.”

Bạn có thể đang nghĩ: “Ông ấy nói gì vậy? Chẳng phải đó là cuộc sống sao?”. Chính xác! Ta không hề nhận ra điều đó, vì đây là “cơ sở” cho sự tồn tại. Ta đã sống như thế từ vô thủy, và COI đó là “bình thường.”

Dukkha Dukkha and Saṅkhāra Dukkha Go Together

Dukkha Dukkha và Saṅkhāra Dukkha Đi Đôi Với Nhau

What we perceive as happiness comes from the relief we get when the distress level decreases due to our efforts. All we do is suppress “imbalances” or “take actions to bring it to balance.” We get relief from that. But the same imbalance keeps coming back, and we will have to go over the same “balancing act” again! Let us consider an example.

Cái mà ta gọi là hạnh phúc thật ra chỉ là cảm giác nhẹ nhõm khi mức độ khổ giảm xuống nhờ nỗ lực của ta. Ta chỉ đang dập tắt “sự mất cân bằng” hay hành động để “cân bằng lại.” Ta thấy nhẹ nhõm, nhưng rồi sự mất cân bằng đó lại trở lại, buộc ta phải lặp lại cùng một “hành động cân bằng”! Hãy xem ví dụ sau.

We naturally get hungry and thirsty, which are two main “pīḷana” that we cannot avoid as long as we have this physical body.

Ta tự nhiên bị đói và khát — hai dạng “pīḷana” chính mà chừng nào còn có thân vật lý này thì không thể tránh khỏi.

However, when we eat and drink, that leads to a sense of happiness. But we never think that this “happiness” actually arose due to inevitable distress.

Tuy nhiên, khi ăn uống, ta cảm thấy hạnh phúc. Nhưng ta không hề nhận ra rằng “hạnh phúc” đó thật ra chỉ sinh ra do ta vừa thoát khỏi một nỗi khổ không thể tránh.

If we cannot find water when we get thirsty, that will lead to real suffering. At that point, a glass of water will taste heavenly. However, after drinking a glass or two, we will not be able to enjoy drinking any more water.

Nếu không tìm được nước khi khát, ta sẽ chịu khổ thật sự. Khi ấy, một ly nước sẽ ngon như thiên đường. Nhưng sau khi uống một, hai ly, ta sẽ không còn thấy thích nữa.

That “happiness” actually arose when getting rid of the pīḷana due to thirst.

Cái “hạnh phúc” ấy thực ra chỉ xuất hiện khi ta vừa loại bỏ được pīḷana do cơn khát.

The problem is that hunger/thirst keeps coming back!

Vấn đề là cơn đói và cơn khát luôn quay trở lại!

The reality is that no matter what we do to please the senses, those delightful moments are limited. They do not arise without “pīḷana” or inherent distress associated with the body. Even if we can maintain that sensory fulfillment for a long time, we become tired after a while. Then the mind asks for a different kind of experience. Let us look at some examples.

Sự thật là, dù ta làm gì để làm thỏa mãn giác quan, thì những khoảnh khắc vui sướng ấy cũng giới hạn. Chúng không thể tồn tại nếu không có “pīḷana” — tức sự bất an gắn liền với thân thể. Dù có duy trì được cảm giác thỏa mãn đó lâu đến đâu, ta cũng sẽ mệt và tâm lại muốn trải nghiệm khác. Hãy xem vài ví dụ.

When we are in a warm climate, we are thrilled to be in an air-conditioned room. But we would not like to be in an air-conditioned room in the middle of winter in Alaska, where we would like the place to be warmed up. “Happiness” is not associated with cold or hot air. We will feel happy when we remove “pīḷana” or the discomfort/distress for the body by cooling or warming the environment.

Khi ở nơi nóng, ta thích ở phòng máy lạnh. Nhưng ta sẽ không muốn thế giữa mùa đông ở Alaska, khi chỉ muốn căn phòng được sưởi ấm. “Hạnh phúc” không gắn với không khí nóng hay lạnh, mà chỉ sinh ra khi ta loại bỏ “pīḷana” — sự khó chịu/phiền muộn của thân — bằng cách làm mát hoặc sưởi ấm.

We can be lying in the most comfortable bed, but sooner or later, we start shifting and rolling, trying to find a better posture, and eventually cannot stay in bed anymore.

Ta có thể nằm trên chiếc giường êm nhất, nhưng sớm hay muộn cũng sẽ trở mình, tìm tư thế khác, và cuối cùng không thể nằm yên được nữa.

The most beautiful scenery can be watched only for so long and would get bored. The joy of sex is gone once satisfied, and that urge will not arise until at a later time again.

Cảnh đẹp nhất cũng chỉ ngắm được một lúc rồi chán. Niềm vui của dục lạc biến mất ngay khi thỏa mãn, và ham muốn ấy chỉ trở lại sau một thời gian.

Vipariṇāma Dukkha

Then there is a third type of suffering called vipariṇāma dukkha. That is also associated with the body but is due to “unexpected changes” and eventual death. That is called “vipariṇāma dukkha.”

Còn một loại khổ thứ ba gọi là vipariṇāma dukkha. Nó cũng gắn với thân thể, nhưng phát sinh từ “biến đổi bất ngờ” và cái chết cuối cùng.

For example, an accident can cause injury. We may come down with a major illness like cancer anytime.

Ví dụ, một tai nạn có thể gây thương tích, hoặc ta có thể mắc bệnh nặng như ung thư bất cứ lúc nào.

Death cannot be avoided in ANY realm and is “built-in” suffering. That WILL NOT be stopped until Parinibbāna.

Cái chết không thể tránh ở BẤT KỲ cõi nào và là loại khổ “có sẵn” trong mọi hiện hữu. Nó CHỈ chấm dứt khi đạt đến Parinibbāna.

All three types of suffering are associated with anicca Because of the anicca nature, dukkha arises inevitably. That is why we are helpless (anatta) in the rebirth process.

Cả ba loại khổ đều gắn liền với bản chất anicca. Chính vì bản chất anicca mà dukkha tất yếu sinh khởi. Đó là lý do ta bất lực (anatta) trong vòng luân hồi sinh tử.

Thus, anicca, dukkha, and anatta are interrelated. See “Anicca, Dukkha, Anatta.”

Do đó, anicca, dukkha và anatta có mối liên hệ mật thiết với nhau. Xem “Anicca, Dukkha, Anatta.”

The Three Types of Suffering

Ba Loại Khổ

In summary, out of the three types of suffering, we notice (and worry about) only the vipariṇāma dukkha.

Tóm lại, trong ba loại khổ, ta chỉ nhận ra (và lo lắng về) vipariṇāma dukkha.

One may not even notice the other two types of suffering (dukkha dukkha and saṅkhāra dukkha). They are masked by our perceived “happiness.” Especially those of us who are born with a reasonable level of wealth can overcome both easily.

Ta thậm chí không nhận ra hai loại khổ còn lại (dukkha dukkha và saṅkhāra dukkha), vì chúng bị che lấp bởi cái mà ta cho là “hạnh phúc.” Đặc biệt, những ai sinh ra có điều kiện vật chất khá giả thường dễ dàng lờ đi hai loại khổ này.

Most of us get to eat before we become starving, and it becomes a “suffering.” Furthermore, we don’t need to go hunting and kill an animal to eat; we can go to a restaurant and have a nice meal.

Hầu hết chúng ta được ăn uống trước khi đói đến mức thành khổ. Hơn nữa, ta không cần phải đi săn giết thú để ăn; chỉ cần đến nhà hàng và có một bữa ăn ngon.

Therefore, those two types of suffering are hidden from us. But we know that many people feel such suffering.

Vì vậy, hai loại khổ ấy bị ẩn khỏi nhận thức của ta. Nhưng ta biết rằng rất nhiều người khác đang thực sự chịu đựng chúng.

The worse part is that in the lowest four realms, beings become truly helpless (anatta). There is little one can do (saṅkhāra) to make amends for the incessant dukkha dukkha in those realms.

Điều tệ hại hơn là ở bốn cõi thấp nhất, chúng sinh hoàn toàn bất lực (anatta). Họ hầu như không thể làm gì (saṅkhāra) để giảm bớt dukkha dukkha liên tục ở đó.

For example, a wild animal has very few choices when it gets hungry. It may go hungry for days with much suffering.

Ví dụ, một con thú hoang có rất ít lựa chọn khi đói. Nó có thể chịu đói trong nhiều ngày với nỗi khổ dữ dội.

In the wild, you do not see any old, sick animals. When they become weak, they are eaten by bigger, stronger animals. That is the true meaning of There is absolute helplessness, especially in those lower realms.

Trong thiên nhiên hoang dã, bạn không thấy con vật già yếu. Khi chúng yếu đi, chúng bị những con mạnh hơn ăn thịt. Đó là ý nghĩa thật sự của anatta: sự hoàn toàn bất lực, đặc biệt ở các cõi thấp.

Suffering Is Present in All Realms

Khổ Hiện Diện Trong Mọi Cõi

There is nowhere in the 31 realms where dukkha is absent. The three types of dukkha are present in the 31 realms in varying degrees.

Không có nơi nào trong 31 cõi mà dukkha vắng mặt. Ba loại dukkha đều có mặt, chỉ khác nhau về mức độ.

In the lowest realm, the niraya, dukkha dukkha is predominant; there is only suffering, and no way to get relief by doing saṅkhāra. Even in the animal realm, there is relatively little saṅkhāra dukkha; they just suffer directly, as pointed out above.

Ở cõi thấp nhất, niraya, dukkha dukkha chiếm ưu thế; chỉ có khổ, và không có cách nào để giảm bớt bằng saṅkhāra. Ngay cả trong cõi súc sinh, saṅkhāra dukkha cũng ít, vì chúng chỉ chịu khổ trực tiếp.

In the higher realms (above the human realm), there is very little dukkha dukkha because those are “good births” that originated due to meritorious In these higher realms, it is the vipariṇāma dukkha that ends the life there. Also, any Brahma has not overcome suffering in the lowest four realms in the future, unless they have attained magga phala.

Ở các cõi cao hơn (trên cõi người), dukkha dukkha rất ít vì đó là “những kiếp lành” do kamma thiện tạo ra. Ở các cõi ấy, vipariṇāma dukkha là điều kết thúc kiếp sống. Và dù là Brahma, nếu chưa đạt magga phala, vẫn chưa thoát khỏi khổ của bốn cõi thấp.

It is in the human realm that all three types of dukkha are present at significant levels. The saṅkhāra dukkha is highest in the human realm compared to all the realms.

Chính ở cõi người, cả ba loại dukkha đều hiện diện rõ rệt nhất. Trong đó, saṅkhāra dukkha là cao nhất so với mọi cõi khác.

What we discussed is the First Noble Truth, Dukkha Sacca. There is hidden dukkha, even in bouts of apparent happiness. There is no place within the 31 realms where dukkha can be overcome. See “Essence of Buddhism – In the First Sutta.”

Những gì được nói ở đây là về Sự thật Cao quý Thứ nhất, Dukkha Sacca. Có một dukkha tiềm ẩn ngay trong những khoảnh khắc tưởng chừng hạnh phúc. Không có nơi nào trong 31 cõi mà có thể vượt qua dukkha. Xem “Essence of Buddhism – In the First Sutta.”