Anatta – No Refuge in This World / Anatta – không nơi nương tựa trong thế giới này

June 7, 2019; revised June 12, 2021; August 29, 2022

Ngày 7/6/2019; chỉnh sửa ngày 12/6/2021; ngày 29/8/2022

Recap of First Meaning of Anatta – No “Soul” or “Atma”

Tóm Lược Ý Nghĩa Thứ Nhất Của Anatta – Không Có “Linh Hồn” Hay “Ātma”

  1. In the previous related post, we discussed one aspect of anatta — that there is no everlasting “essence” in a living being like a soul or an ātma; see, “Anattā in Anattalakkhana Sutta – No Soul or an Ātma.”

Trong bài trước, chúng ta đã thảo luận một khía cạnh của anatta — rằng không có “bản thể vĩnh cửu” nào trong một chúng sinh như linh hồn hay ātma; xem “Anattā in Anattalakkhana Sutta – No Soul or an Ātma.”

  • However, life does not come to an end at death. There is a continuation at death with birth in one of the realms “in this world of 31 realms”; see, “What Reincarnates? – Concept of a Lifestream.”

Tuy nhiên, sự sống không chấm dứt khi chết. Có sự tiếp nối tại thời điểm chết bằng sự tái sinh vào một trong các cõi “trong thế giới 31 cõi này”; xem “What Reincarnates? – Concept of a Lifestream.”

  • When life as human ends, one does not control what the next existence will be. It happens according to the prevailing causes and conditions, i.e., via the Paṭicca Samuppāda process.

Khi đời sống con người kết thúc, ta không thể kiểm soát được sự tồn tại kế tiếp. Nó diễn ra tùy thuộc vào các nhân duyên đang chi phối, tức theo tiến trình Paṭicca Samuppāda.

  1. Therefore, there is no “unchanging essence” in a given “person”; he/she is just a collection of the five aggregates that keep evolving according to the principle of cause and effect (Paṭicca Samuppāda).

Vì thế, không có “bản thể bất biến” nào trong một “con người”; người ấy chỉ là tập hợp của năm uẩn luôn biến đổi theo nguyên lý nhân quả (Paṭicca Samuppāda).

  • Vedanā, saññā, saṅkhāra, and viññāṇa all arise due to conditions present at a given time, i.e., they arise on Paṭicca Samuppāda (“avijjā paccayā saṅkhāra,” “saṅkhāra paccayā viññāṇa” lead to saṅkhāra and viññāṇa; “phassa paccayā vedanā” leads to vedanā (and saññā since vedanā and saññā arise together; see, “Citta and Cetasika – How Viññāṇa (Consciousness) Arises”). Furthermore, our bodies (rūpa) arise via “bhava paccayā jāti.”*

Vedanā, saññā, saṅkhāra, và viññāṇa đều sinh khởi do các duyên tại một thời điểm nhất định, tức là sinh theo Paṭicca Samuppāda (“avijjā paccayā saṅkhāra,” “saṅkhāra paccayā viññāṇa” dẫn đến saṅkhāra và viññāṇa; “phassa paccayā vedanā” dẫn đến vedanā (và saññā vì vedanā và saññā sinh cùng nhau; xem “Citta and Cetasika – How Viññāṇa (Consciousness) Arises”). Thêm vào đó, thân thể (rūpa) của ta sinh khởi qua “bhava paccayā jāti”).

  • A “person” is no more than the five aggregates: rūpakkhandha, vedanākkhandha, saññākkhandha, saṅkhārakkhandha, viññāṇakkhandha.

“Một con người” không gì khác hơn là năm uẩn: rūpakkhandha, vedanākkhandha, saññākkhandha, saṅkhārakkhandha, và viññāṇakkhandha.

  • Those aggregates evolve moment-to-moment according to Paṭicca Samuppāda or the principle of cause and effect, where conditions play a major role.

Các uẩn ấy biến đổi từng sát-na theo Paṭicca Samuppāda hay nguyên lý nhân duyên, trong đó các điều kiện đóng vai trò quyết định.

  • There is no “attā” or a “soul” or an “ātma” that can cause these entities to arise when a new ārammaṇa comes to any of the six senses; see, “Complexity of the Mind – Viññāṇa and Saṅkhāra” and “Kamma are Done with Abhisaṅkhāra – Types of Abhisaṅkhāra.”

Không có “attā,” “linh hồn,” hay “ātma” nào có thể khiến những pháp này sinh khởi khi một ārammaṇa đến với một trong sáu căn; xem “Complexity of the Mind – Viññāṇa and Saṅkhāra” và “Kamma are Done with Abhisaṅkhāra – Types of Abhisaṅkhāra.”

  1. We can see that the Buddha explained the deep concepts of anicca, dukkha, and anatta in his first two suttā (Dhammacakkappavattana Sutta and Anattalakkhaṇa Sutta) that were delivered to the five ascetics just after attaining Buddhahood.

Chúng ta có thể thấy rằng Đức Phật đã giảng giải những khái niệm sâu sắc về anicca, dukkha và anatta trong hai suttā đầu tiên (Dhammacakkappavattana Sutta và Anattalakkhaṇa Sutta) được thuyết cho năm vị tu khổ hạnh đầu tiên ngay sau khi Ngài thành đạo.

  • In the post, “Anicca – Inability to Keep What We Like” we discussed the first discourse of Dhammacakkappavattana Sutta, in which the Buddha described what anicca means, and how the inherent anicca nature leads to dukkha or suffering.

Trong bài “Anicca – Inability to Keep What We Like,” chúng ta đã bàn về bài thuyết pháp đầu tiên, Dhammacakkappavattana Sutta, trong đó Đức Phật giải thích ý nghĩa của anicca và cách mà bản chất anicca cố hữu dẫn đến dukkha hay khổ đau.

  • As we discussed in that post, the key verse in that sutta is, “yampicchaṁ nalabhati tampi dukkhaṁ,” which is a shortened version (that rhymes) of the full verse “yaṁ pi icchaṁ na labhati taṁ pi dukkhaṁ,” and that the word “anicca” is the opposite “icca” that is hidden in that key verse (then dukkha arises because of the inability to satisfy one’s expectations (icca)).

Như đã phân tích trong bài đó, câu kệ then chốt trong sutta đó là “yampicchaṁ nalabhati tampi dukkhaṁ,” dạng rút gọn (có vần) của câu đầy đủ “yaṁ pi icchaṁ na labhati taṁ pi dukkhaṁ.” Từ anicca chính là đối lập của icca ẩn trong câu kệ này (dukkha sinh khởi do sự bất khả trong việc thỏa mãn mong muốn (icca)).

  • In the same way, Anattalakkhaṇa Sutta introduced the term anatta, which highlights the fact that one is unable to maintain even things one perceives to be “one’s own” like one’s physical body or one’s mental faculties (vedanā, saññā, saṅkhāra, and viññāṇa); see, “Anattā in Anattalakkhana Sutta – No Soul or an Ātma.”

Tương tự, Anattalakkhaṇa Sutta giới thiệu thuật ngữ anatta, nhấn mạnh rằng con người không thể duy trì ngay cả những gì mình cho là “thuộc về ta” như thân thể hay các yếu tố tâm (vedanā, saññā, saṅkhāra, và viññāṇa); xem “Anattā in Anattalakkhana Sutta – No Soul or an Ātma.”

  • Of course, those two aspects are related. Since one does not have complete control over ANYTHING, one will become helpless and will inevitably be subjected to suffering in the rebirth process. Of course, we are only talking about long-term consequences in the rebirth process, and NOT short-term ones. One MUST have short-term goals.

Tất nhiên, hai khía cạnh này có liên hệ với nhau. Vì con người không có quyền kiểm soát trọn vẹn BẤT KỲ ĐIỀU GÌ, nên sẽ trở nên bất lực và tất yếu chịu khổ trong vòng tái sinh. Ở đây nói đến hậu quả dài hạn trong tiến trình luân hồi, chứ KHÔNG phải những vấn đề ngắn hạn. Trong ngắn hạn, con người vẫn CẦN có mục tiêu sống.

Anatta – Becoming Helpless in the Rebirth Process

Anatta – Sự Trở Nên Bất Lực Trong Tiến Trình Tái Sinh

  1. In this post, we will discuss another aspect of the anatta nature: how one becomes helpless (anatta) in the long term. That is another meaning of anatta, sometimes written as (The Tipiṭaka was written down in Pāli, but with Sinhala script; see “Historical Background.” The word “anatta” was written as අනත්ත. Sometimes – especially to provide the meaning that we are discussing now — it is also written as අනත්ථ and that we write here as “anattha”).

Trong phần này, ta sẽ thảo luận một khía cạnh khác của bản chất anatta: cách mà con người trở nên bất lực (anatta) trong dài hạn. Đây là một nghĩa khác của anatta, đôi khi được viết là anattha. (Tipiṭaka được chép bằng tiếng Pāli nhưng dùng ký tự Sinhala; xem “Historical Background.” Từ “anatta” được viết là අනත්ත, và trong trường hợp biểu thị nghĩa “bất lực, vô ích” như ở đây, nó được viết là අනත්ථ – anattha).

  • The Pāli word “attha” could mean “the truth” or “having a refuge” or “meaningful,” depending on the context. The opposites of “untruth,” “helpless” or “meaningless/unprofitable” are indicated by the word “anattha.”

Từ Pāli “attha” có thể mang nghĩa “chân lý,” “có một nơi nương tựa,” hoặc “có ý nghĩa,” tùy theo ngữ cảnh. Những nghĩa trái ngược — “vô minh,” “bất lực,” hay “vô nghĩa, vô ích” — được biểu thị bằng từ “anattha.”

  • When one does not comprehend the anicca nature (that it is impossible to get what one wants AND keep it that way), one would be tempted to try to get one’s wants by any means necessary. This is when one starts engaging in immoral deeds.

Khi không hiểu bản chất anicca (rằng không thể đạt được điều mình muốn VÀ duy trì nó như thế mãi), con người dễ sa vào việc thỏa mãn ham muốn bằng mọi cách. Đó là khi hành vi phi đạo đức bắt đầu.

  • This is when one sets up causes and conditions to bring so much suffering in the future that will lead to becoming truly helpless (anattha) via bad rebirths due to bad

Lúc ấy, người ta tạo ra các nhân và duyên dẫn đến vô vàn khổ đau về sau — trở nên thực sự bất lực (anattha) qua các tái sinh xấu do kamma xấu.

  • Therefore, knowing the first meaning of anatta is not enough; one needs to comprehend the second related meaning and work diligently to avoid dasa akusala. This is discussed below.

Do đó, chỉ hiểu ý nghĩa đầu tiên của anatta là chưa đủ; cần phải nắm được nghĩa thứ hai liên quan và tinh tấn tránh dasa akusala. Điều này được trình bày dưới đây.

  1. In the “WebLink: suttacentral: Paṭhama Adhamma Sutta (AN 10.113),” the Buddha succinctly states what dhamma/adhamma and attha/anattha are:

Trong “WebLink: suttacentral: Paṭhama Adhamma Sutta (AN 10.113),” Đức Phật giảng ngắn gọn về dhamma/adhamma và attha/anattha:

“Katamo ca, bhikkhave, adhammo ca anattho ca? Micchādiṭṭhi, micchāsaṅkappo, micchāvācā, micchākammanto, micchāājīvo, micchāvāyāmo, micchāsati, micchāsamādhi, micchāñāṇaṁ, micchāvimutti—ayaṁ vuccati, bhikkhave, adhammo ca anattho ca,” AND (và)

“Katamo ca, bhikkhave, dhammo ca attho ca? Sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi, sammāñāṇaṁ, sammāvimutti—ayaṁ vuccati, bhikkhave, dhammo ca attho ca.”

  • “Dhamma” are those thoughts, speech, and actions that benefit oneself. One who engages in those is engaged in fruitful/meaningful things and will lead to one’s refuge (attha). As we can see, this encompasses the Noble Eightfold Path followed by sammā ñāṇa and sammā vimutti (i.e., Arahanthood).

“Dhamma” là những tư tưởng, lời nói và hành động mang lại lợi ích chân chính cho bản thân. Người thực hành như vậy đang sống trong điều có ích/có ý nghĩa và có nơi nương tựa (attha). Như ta có thể thấy, điều này bao gồm Bát Chánh Đạo, tiếp nối bằng sammā ñāṇa và sammā vimutti — tức là quả vị Arahant.

  • The opposites or “adhamma” are those thoughts, speech, and actions that lead to much future suffering. Those who engage in those are engaged in unfruitful/immoral things, leading to becoming helpless (anattha) in the rebirth process.

Ngược lại, “adhamma” là những tư tưởng, lời nói và hành động dẫn đến khổ đau to lớn trong tương lai. Người hành theo đó tạo nghiệp vô ích, bất thiện, khiến họ trở nên bất lực (anattha) trong vòng luân hồi.

  1. Another way to express the same idea is to say that one who is engaged in dasa akusala (adhamma) will become helpless (anattha) in the rebirth process; see, “Dasa Akusala and Anatta – The Critical Link.”

Một cách diễn đạt khác: người tạo dasa akusala (adhamma) sẽ trở nên bất lực (anattha) trong vòng luân hồi; xem “Dasa Akusala and Anatta – The Critical Link.”

One who is engaged in the opposites of dasa kusala (i.e., Buddha Dhamma) will have refuge (attha) in the rebirth process and become free of future suffering by becoming an Arahant.

Ngược lại, người hành theo dasa kusala (tức là Dhamma của Đức Phật) sẽ có nơi nương tựa (attha) trong luân hồi và thoát khỏi khổ đau tương lai bằng cách chứng quả Arahant.

  • Many key suttā stating these “core facts” about Buddha Dhamma are listed in “Aṅguttara Nikāya – Suttā on Key Concepts.”

Nhiều suttā quan trọng trình bày những “sự thật cốt lõi” này về Dhamma của Đức Phật được liệt kê trong “Aṅguttara Nikāya – Suttā on Key Concepts.”

  1. Therefore, we see that the first meaning of anatta states that one will never have full control over one’s affairs in the long run, and thus one is bound to become helpless in the rebirth process.

Vì vậy, ý nghĩa thứ nhất của anatta cho thấy rằng con người không bao giờ có thể hoàn toàn làm chủ các vấn đề của mình trong dài hạn, do đó tất yếu trở nên bất lực trong tiến trình tái sinh.

  • The second meaning provides a practical way out of this dangerous outcome: Only a Buddha can discover this special way to avoid future suffering; it is the Noble Eightfold Path.

Ý nghĩa thứ hai chỉ ra con đường thực tế để thoát khỏi hậu quả nguy hiểm này: Chỉ một vị Phật mới khám phá được con đường đặc biệt để tránh khổ đau tương lai; đó là Bát Chánh Đạo.

  • In other words, one should follow Buddha Dhamma to have refuge (attha) instead of following adhamma to become helpless (anattha).

Nói cách khác, con người nên thực hành Dhamma của Đức Phật để có nơi nương tựa (attha), thay vì theo adhamma để trở nên bất lực (anattha).

Trong “WebLink: suttacentral: Paṭhamanātha Sutta (AN 10.17)” và “WebLink: suttacentral: Dutiyanātha Sutta (AN 10.18),” Đức Phật khuyên các bhikkhu hãy sống đạo đức để không trở nên anātha: “Sanāthā, bhikkhave, viharatha, mā anāthā.”

Yadaniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tadanattā

Yadaniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tadanattā

  1. With this second interpretation, it is easier to see how the anicca nature leads to suffering (dukkha) and eventually to helplessness (anatta).

Với cách hiểu thứ hai này, ta dễ dàng thấy bản chất anicca dẫn đến khổ (dukkha) và cuối cùng là bất lực (anatta).

  • Any human who has not heard and comprehended to some extent what anicca nature is called an “assutavā puthujjano.” One who has is called a “sutavā ariyasāvako.” Here sutavā means “has heard about the true teachings of the Buddha (and comprehended),” and assutavā is, of course, one who has not heard/comprehended. [sutavā : 已聞, have heard; assutavā : Not learned, ignorant, 無聞的、無知的] [See WebLink: suttacentral: AN 5.48 Alabbhanīyaṭhānasutta]

Bất kỳ người nào chưa từng nghe và hiểu được phần nào bản chất anicca được gọi là “assutavā puthujjano”. Người đã nghe và hiểu được gọi là “sutavā ariyasāvako”. Ở đây sutavā nghĩa là “đã nghe và hiểu giáo pháp chân thật của Đức Phật,” còn assutavā là “chưa nghe, chưa hiểu.” [sutavā: 已聞, đã nghe; assutavā: 無聞的、無知的, chưa học, vô minh] [Xem WebLink: suttacentral: AN 5.48 Alabbhanīyaṭhānasutta]

  • If one does not realize that all struggles to achieve “permanent happiness” are not possible, one would be doing one’s best to achieve such a state of happiness. This is done by merging one’s soul with a Creator God in heaven or one’s ātma with Mahā Brahma in a Brahma But the Buddha explained that those efforts would be in vain.

Nếu một người không nhận ra rằng mọi nỗ lực đạt được “hạnh phúc vĩnh cửu” là điều bất khả, người ấy sẽ cố gắng hết sức để đạt được trạng thái hạnh phúc đó — bằng cách hợp nhất linh hồn mình với Thượng Đế sáng tạo trên thiên giới, hoặc hợp nhất ātma của mình với Mahā Brahma ở cõi Brahma. Nhưng Đức Phật dạy rằng mọi cố gắng như vậy đều vô ích.

  1. It is, of course, necessary to have goals for certain achievements while one is living in this world — even mundane achievements. For example, one needs to get a good education and employment (and that one’s children will do the same). This is necessary to avoid suffering in this life.

Tất nhiên, con người vẫn cần có mục tiêu trong đời sống hiện tại — kể cả những thành tựu thế gian. Ví dụ, cần có học vấn và công việc tốt (và mong con cái cũng như vậy). Điều đó cần thiết để tránh khổ trong kiếp sống này.

  • But then one would need to hear about the true nature of this world on a long-term basis: That life continues after the death of this physical body, and one needs to work towards attaining some spiritual goals. That will lead to stopping suffering in the rebirth process.

Tuy nhiên, con người cần được nghe và hiểu về bản chất thật của thế giới này trong bối cảnh lâu dài: Rằng sự sống tiếp tục sau khi thân vật lý này chết đi, và ta cần hướng đến mục tiêu tâm linh. Điều đó mới dẫn đến sự chấm dứt khổ đau trong vòng tái sinh.

  • It is only when one contemplates this “long-term picture” that one can comprehend the anicca (and dukkha and anatta) nature of this world: No matter how many mundane achievements one may achieve, one would have to leave all that behind when one dies and then — if fortunate enough to be born human — re-start the whole process again.

Chỉ khi suy xét “bức tranh dài hạn” này, ta mới có thể hiểu được bản chất anicca (và dukkha, anatta) của thế giới: Dù đạt bao nhiêu thành tựu thế gian, con người rồi cũng phải bỏ lại tất cả khi chết — và nếu may mắn được sinh làm người, lại bắt đầu chu kỳ ấy lần nữa.

  1. Therefore, ignorance of anicca nature leads to suffering (dukkha).

Vì vậy, vô minh về bản chất anicca chính là nguyên nhân dẫn đến khổ (dukkha).

  • If one tries to attain happiness by doing dasa akusala (which is very likely to happen when the temptations become high), one would be born in the lower four realms, and the suffering will be much higher. That is when one becomes helpless (anatta).

Nếu một người cố gắng đạt được hạnh phúc bằng cách tạo dasa akusala (điều rất dễ xảy ra khi cám dỗ trở nên mạnh), người ấy sẽ tái sinh vào bốn cõi khổ, nơi khổ đau lớn hơn nhiều. Đó chính là khi con người trở nên bất lực (anatta).

This fact is stated repeatedly in many suttā with the succinct statement: “yadaniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tadanattā.”

Sự thật này được nhắc lại nhiều lần trong các suttā bằng câu súc tích: “yadaniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tadanattā.”

  • That is a condensed version made to rhyme for easy oral transmission. The complete verse is: “yad aniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tad anattā.”

Đó là dạng rút gọn có vần để dễ truyền tụng bằng miệng. Câu đầy đủ là: “yad aniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tad anattā.”

  • “If we cannot maintain things to our satisfaction, suffering arises; that makes us helpless in the end.”

“Nếu ta không thể duy trì mọi thứ theo ý muốn, khổ đau sẽ sinh khởi — và cuối cùng khiến ta trở nên bất lực.”

  • For more details see, “Anicca – Inability to Keep What We Like.”

Để biết thêm chi tiết, xem “Anicca – Inability to Keep What We Like.”

  1. The above important verse appears in many suttā in the Saṁyutta Nikāya (Anicca Vagga), including Ajjhattanicca Sutta (SN 35.1), Bahiranicca Sutta (SN 35.4), and Yadanicca Sutta (SN 22.15), where the Buddha stated that the three characteristics of “this world” (anicca, dukkha, anatta) are RELATED to each other.

Câu kệ quan trọng trên xuất hiện trong nhiều suttā thuộc Saṁyutta Nikāya (Anicca Vagga), bao gồm Ajjhattanicca Sutta (SN 35.1), Bahiranicca Sutta (SN 35.4) và Yadanicca Sutta (SN 22.15), nơi Đức Phật dạy rằng ba đặc tướng của thế giới này (anicca, dukkha, anatta) có mối liên hệ mật thiết với nhau.

  • This statement is applicable in this life. No matter how many achievements/accomplishments/victories we make in this life, we will have to leave all that behind when we die.

Lời dạy này đúng ngay trong đời hiện tại: dù ta có bao nhiêu thành công hay chiến thắng, ta đều phải bỏ lại tất cả khi chết.

  • However, the Buddha’s key message was regarding this statement’s implications in the rebirth process. If one engages in dasa akusala (unavoidable if the temptation is high enough), one is bound to be subjected to much suffering via rebirths in the four lower realms. That is when one becomes helpless (anatta).

Tuy nhiên, ý chính của Đức Phật nằm ở hệ quả của lời dạy này trong tiến trình tái sinh. Nếu một người tạo dasa akusala (khó tránh khi bị cám dỗ mạnh), họ chắc chắn sẽ chịu khổ lớn qua những lần tái sinh vào bốn cõi khổ. Khi đó, người ấy trở nên bất lực (anatta).

  • This is why one would need to remove the ten types of micchā diṭṭhi first (mundane Eightfold Path) to understand the fundamentals like the laws of kamma and the validity of the rebirth process. Only then can one start comprehending the anicca, dukkha, and anatta nature and start on the Noble Eightfold Path; see, “Buddha Dhamma – In a Chart” and “Mahā Cattārīsaka Sutta (Discourse on the Great Forty).”

Đó là lý do tại sao trước hết cần loại bỏ mười loại micchā diṭṭhi thông qua Bát Chánh Đạo ở mức thế tục, để hiểu những nền tảng như luật kamma và tính xác thực của tiến trình tái sinh. Chỉ sau đó mới có thể bắt đầu thấu triệt bản chất anicca, dukkha, và anatta, rồi bước vào Bát Chánh Đạo; xem “Buddha Dhamma – In a Chart” và “Mahā Cattārīsaka Sutta (Discourse on the Great Forty).”

All Meanings of Anicca/Anatta Self-Consistent

Tất Cả Các Ý Nghĩa Của Anicca và Anatta Đều Nhất Quán

  1. All meanings/interpretations of anicca and anatta are interrelated.

Mọi cách hiểu hay diễn giải về anicca và anatta đều có liên hệ chặt chẽ với nhau.

  • The first meaning of anatta says that there is no “unchanging essence” in a living being, controlling its destiny. Everything happens due to causes and conditions, even moment-by-moment Idappaccayā Paṭicca Samuppāda. Then the rebirth process takes place according to Uppatti Paṭicca Samuppāda; see, “Paṭicca Samuppāda.” Once the basic idea is grasped, one can follow the steps in “Paṭicca Samuppāda – Overview” to understand things better.

Ý nghĩa đầu tiên của anatta cho thấy không có “bản thể bất biến” nào trong chúng sinh điều khiển vận mệnh của mình. Mọi hiện tượng đều xảy ra do nhân duyên, ngay cả từng sát-na (Idappaccayā Paṭicca Samuppāda). Tiến trình tái sinh diễn ra theo Uppatti Paṭicca Samuppāda; xem “Paṭicca Samuppāda.” Khi nắm vững ý niệm cơ bản này, ta có thể học theo các bước trong “Paṭicca Samuppāda – Overview” để hiểu sâu hơn.

  • This is related to the anicca nature of not being able to maintain anything to one’s liking. One does not have that ability because one does not control anything one perceives to be “one’s own.”

Điều này liên quan trực tiếp đến bản chất anicca — sự bất khả trong việc duy trì bất kỳ điều gì theo ý muốn. Ta không có năng lực ấy vì chẳng thể kiểm soát bất cứ thứ gì mà mình cho là “của ta.”

  • When one goes against nature (i.e., does adhamma) and tries to maintain things to one’s liking, one may do dasa akusala and then be subjected to their bad kamma vipāka. One critical aspect of this is to be born in the four lower realms where suffering is high. One can avoid much suffering by grasping this meaning of

Khi đi ngược lại tự nhiên (tức làm adhamma) và cố duy trì mọi thứ theo ý muốn, con người có thể phạm dasa akusala và chịu kamma vipāka bất thiện. Một hệ quả nghiêm trọng là bị tái sinh vào bốn cõi khổ nơi khổ đau cực lớn. Nắm vững ý nghĩa này của anatta sẽ giúp tránh được nhiều khổ đau.

  1. There is something under our control, even though one has to be really disciplined to make it work. This is one’s own One’s own gati controls one’s destiny.

Vẫn có một điều nằm trong tầm kiểm soát của ta, dù cần sự kỷ luật lớn để thực hiện được. Đó là gati của chính mình. Gati của ta quyết định vận mệnh của ta.

  • Since one’s gati can change at any time, those are not fixed. Anyone can decide to change one’s gati and work towards a better outcome by rejecting adhamma and adhering to dhamma,e., by following the Noble Eightfold Path; see, “9. Key to Ānāpānasati – How to Change Habits and Character (Gati).”

Vì gati có thể thay đổi bất cứ lúc nào, nó không cố định. Bất kỳ ai cũng có thể chọn thay đổi gati của mình và hướng đến kết quả tốt hơn bằng cách từ bỏ adhamma và hành theo dhamma, tức là đi theo Bát Chánh Đạo; xem “9. Key to Ānāpānasati – How to Change Habits and Character (Gati).”

  • But first, one must fully grasp the fundamentals embedded in anicca, dukkha, and anatta (and sometimes asubha is added to the list).

Trước hết, cần phải nắm vững những nguyên lý căn bản nằm trong anicca, dukkha, và anatta (đôi khi thêm cả asubha).

  • Even before that, one must get rid of those ten types of micchā diṭṭhi. For example, one can never grasp the anicca/anatta nature if one does not believe in rebirth. The whole point is to stop suffering in future rebirths. Current life has already arisen due to past causes/conditions and will inevitably lead to decay and death.

Trước cả điều đó, cần phải loại bỏ mười loại micchā diṭṭhi. Ví dụ, không thể nào hiểu được bản chất anicca/anatta nếu không tin vào sự tái sinh. Toàn bộ trọng tâm của giáo pháp là chấm dứt khổ đau trong các kiếp tái sinh tương lai. Kiếp sống hiện tại đã sinh khởi do nhân duyên quá khứ và chắc chắn sẽ dẫn đến già, bệnh, chết.