Re-written May 26, 2019; revised June 13, 2020; August 23, 2022; December 3, 2022
Viết lại ngày 26/5/2019; chỉnh sửa ngày 13/6/2020; 23/8/2022; 3/12/2022
This post originally had the title, “Anicca – Inability to Maintain Anything.” I have re-written it with a new title to emphasize the meaning in the Dhammacakkappavattana Suttā (SN 56.11); for more details: “Dhammacakkappavattana Suttā.”
Bài viết này ban đầu có tựa đề “Anicca – Không thể Giữ được Bất cứ Điều gì.” Tôi viết lại với tựa mới để nhấn mạnh ý nghĩa trong Dhammacakkappavattana Suttā (SN 56.11); xem chi tiết trong “Dhammacakkappavattana Suttā.”
Anicca in the First Noble Truth
Anicca trong Sự thật Cao quý Thứ nhất
- The First Noble Truth clearly states that anicca nature is the root cause of suffering. Let us look at how the Buddha summarized the First Noble Truth about suffering in that very first suttā he delivered.
Sự thật Cao quý Thứ nhất nói rõ rằng bản chất anicca chính là gốc rễ của khổ. Hãy xem Đức Phật đã tóm tắt Tứ Diệu Đế về khổ như thế nào trong suttā đầu tiên Ngài thuyết giảng.
Idaṁ kho pana, bhikkhave, dukkhaṁ ariya saccaṁ:
jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, byādhipi dukkho, maraṇampi dukkhāṁ, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yampicchaṁ na labhati tampi dukkhāṁ—saṁkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā. [saṅkhittena means overthrown by defilements, khitta : [pp. of khipati] thrown; upset; cast away.]
Idaṁ kho pana, bhikkhave, dukkhaṁ ariya saccaṁ:
jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, byādhipi dukkho, maraṇampi dukkhāṁ, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yampicchaṁ na labhati tampi dukkhāṁ—saṁkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā. [saṅkhittena nghĩa là “bị khuấy động bởi nhiễm ô (phiền não)”; khitta [quá khứ phân từ của khipati]: bị ném, bị khuấy động, bị quăng bỏ, bị xáo trộn.]
Translated: Bhikkhus, What is the Noble Truth of Suffering?
“Birth is suffering, getting old is suffering, getting sick is suffering, dying is suffering. Having to associate with things one does not like is suffering and having to separate from those things one likes is suffering. If one does not get what one likes, that is suffering – in brief, the origin of suffering is the craving for the five aggregates of rūpa, vedanā, saññā, saṅkhāra, viññāṇa (pañcupādānakkhandha). Pañcupādānakkhandha (upādāna or the ‘tendency to keep close’ to pañcakkhandha) includes all that we crave in this world.”
Dịch: Này các Bhikkhu, thế nào là Sự thật Cao quý về Khổ?
“Sanh là khổ, già là khổ, bệnh là khổ, chết là khổ. Phải giao tiếp với điều không ưa là khổ; phải chia lìa điều ưa thích là khổ. Không được điều mình mong muốn cũng là khổ — tóm lại, nguồn gốc của khổ là sự khát ái năm uẩn: rūpa, vedanā, saññā, saṅkhāra, viññāṇa (pañcupādānakkhandha). Pañcupādānakkhandha (upādāna, tức khuynh hướng ‘níu giữ gần gũi’ với pañcakkhandha) bao gồm tất cả những gì ta khát ái trong thế gian này.”
- Note that “yampicchaṁ” is “yam pi icchaṁ” or “what one likes.”
Lưu ý rằng “yampicchaṁ” là “yam pi icchaṁ,” nghĩa là “điều mà một người ưa thích.”
Analysis of the First Noble Truth
Phân tích Sự thật Cao quý Thứ nhất
- The first part in bold indicates what we consider to be forms of suffering: Birth, getting old, getting sick, and dying.
Phần đầu tiên (in đậm) chỉ ra những gì chúng ta xem là các hình thức của khổ: sinh, già, bệnh, và chết.
- We also DO NOT LIKE to get old or get sick, and do not like to die. If we have to experience any of them, that is suffering.
Chúng ta cũng KHÔNG MUỐN già, không muốn bệnh, và không muốn chết. Nếu phải trải qua bất kỳ điều nào trong đó, thì đó là khổ.
- We want to stay young, not get old, not get sick, and not die ever. If we can have those conditions fulfilled we will be forever happy.
Chúng ta muốn trẻ mãi, không già, không bệnh, và không bao giờ chết. Nếu có thể đạt được những điều kiện đó, ta sẽ mãi mãi hạnh phúc.
- Stopping (re)birth is the only way to avoid sicknesses, old age, and death. Even births in Deva and Brahma realms will end up in death. All births end up in old age and death.
Chấm dứt tái sinh là cách duy nhất để thoát khỏi bệnh tật, già nua, và cái chết. Ngay cả khi sinh vào cõi Deva hay Brahma, cuối cùng cũng dẫn đến cái chết. Mọi sinh đều kết thúc bằng già và chết.
Therefore, the suffering that the Buddha taught in his first discourse was associated with the rebirth process.
Do đó, nỗi khổ mà Đức Phật dạy trong bài pháp thoại đầu tiên chính là khổ liên quan đến tiến trình tái sinh.
- That is what the second part of the verse in #1 (not in bold) says: Having to associate with things that one does not like is suffering, and having to separate from those one likes is suffering.
Đó chính là điều được nói trong phần thứ hai của đoạn kệ ở mục #1 (không in đậm): Gặp gỡ điều không ưa là khổ, chia lìa điều ưa thích cũng là khổ.
- We all have experienced sorrow when separating from those who we like. We also feel distressed when we associate with those we do not like.
Tất cả chúng ta đều từng buồn khổ khi phải xa rời người mình thương, và cũng cảm thấy phiền não khi phải ở gần người mình không thích.
- If we can be born instantaneously at a young age (say, 15 to 25 years) and stay at that age without getting old or sick and never die, that is what we WOULD LIKE. But no matter how much we would like to associate with such a life, we will NEVER get it.
Nếu ta có thể sinh ra ngay ở tuổi thanh xuân (khoảng 15–25 tuổi), rồi mãi ở tuổi đó, không già, không bệnh và không chết, thì đó là điều ta MUỐN. Nhưng dù mong muốn đến đâu, ta sẽ KHÔNG BAO GIỜ có được điều đó.
- Instead, we have to suffer through each life. Each birth ends up in death. Furthermore, we suffer when getting old, when getting sick/injured, and finally when dying. We cannot dissociate from those four things that we do not like.
Trái lại, ta phải chịu khổ trong mỗi đời sống. Mỗi lần sinh đều dẫn đến chết. Hơn nữa, ta khổ khi già, khi bệnh hay bị thương, và sau cùng là khi chết. Không thể tách khỏi bốn điều mình không ưa đó.
- But that is not the end of it. We keep doing this over and over in the rebirth cycle. Furthermore, things can worsen in the lowest four realms, including the animal realm.
Nhưng đó chưa phải là hết. Ta cứ lặp đi lặp lại điều ấy trong vòng luân hồi. Và thậm chí còn tệ hơn trong bốn cõi khổ, bao gồm cả cõi súc sinh.
We Suffer When We Do Not Get What We Desire
Chúng Ta Khổ Khi Không Được Điều Mình Mong Muốn
- Both those parts are combined into one succinct statement in the third part of the verse in #1 (in bold): “Yampiccaṁ na labhati tampi dukkhaṁ.”
Hai phần trên được gộp lại trong một câu súc tích ở phần thứ ba của đoạn kệ trong mục #1 (in đậm): “Yampiccaṁ na labhati tampi dukkhaṁ.”
“Yampicchaṁ na labhati tampi dukkhaṁ” is a shortened version of the verse (that rhymes).
“Yampicchaṁ na labhati tampi dukkhaṁ” là dạng rút gọn của câu kệ (vần điệu).
The complete sentence (without word combinations) is, “Yam pi icchaṁ na labhati tam pi dukkhaṁ.”
Câu đầy đủ (không ghép chữ) là: “Yam pi icchaṁ na labhati tam pi dukkhaṁ.”
- “Yam pi icchaṁ” means “whatever is liked or craved ” “Na labhati” means “not getting.” “Tam pi dukkhaṁ” means “that leads to suffering.”
“Yam pi icchaṁ” nghĩa là “điều được ưa thích hay khát ái.” “Na labhati” nghĩa là “không được.” “Tam pi dukkhaṁ” nghĩa là “điều đó dẫn đến khổ.”
- Therefore, that verse says: “If one does not get what one craves or likes, that leads to suffering.”
Do đó, câu kệ này nói rằng: “Nếu không được điều mình khát ái hay ưa thích, thì đó là khổ.”
- This is a more general statement and applies to any situation. We can see that in our daily lives. We like to hang out with people we like, and it is stressful to be with people we do not like.
Đây là một nhận định khái quát, áp dụng cho mọi trường hợp. Trong đời sống hàng ngày ta thấy rõ điều này: ta thích ở cạnh người mình thương, và cảm thấy mệt mỏi khi phải ở gần người mình không thích.
- Furthermore, the more one craves something, the more suffering one will endure. But this requires a lot of discussions.
Hơn nữa, càng khát ái một điều gì, ta càng chịu nhiều khổ hơn. Tuy nhiên, điều này cần được bàn luận sâu hơn.
Anicca – The Inability to Fulfill Our Desires
Anicca – Sự Bất Khả Trong Việc Thỏa Mãn Mong Cầu Của Chúng Ta
- The negation of the word “nicca” is “anicca” (“na” + “icca”), just like the word Anāgāmi comes from “na” + “āgāmi.” Therefore, even though we would like Nature to be “nicca,” in reality, it is “anicca,” i.e., it is not possible, in the long run, to have, to be with, what we like, and that is the root cause of suffering. One may live most of one’s life happily, but one must leave all that behind when one dies.
Từ phủ định của “nicca” là “anicca” (“na” + “icca”), tương tự như Anāgāmi được tạo thành từ “na” + “āgāmi.” Do đó, dù ta muốn cho rằng tự nhiên là “nicca,” nhưng thực tế lại là “anicca,” nghĩa là về lâu dài, không thể có hay giữ được điều mình ưa thích, và đó chính là gốc rễ của khổ. Một người có thể sống phần lớn đời mình hạnh phúc, nhưng đến lúc chết phải từ bỏ tất cả.
- A deeper point is that we all like to be born in good realms, but most future births will NOT be to our liking but are based on “Paṭicca Samuppāda.”
Sâu xa hơn, tất cả chúng ta đều muốn được sinh vào những cõi lành, nhưng hầu hết các lần tái sinh về sau sẽ KHÔNG theo ý muốn, mà tùy thuộc vào “Paṭicca Samuppāda.”
- By the way, Pāli words “icca” and “anicca” are pronounced “ichcha” and “anichcha.”
Nhân đây, các từ Pāli “icca” và “anicca” được phát âm là “ichcha” và “anichcha.”
- Not getting what one desires or craves is the opposite of “icca” or “na icca” or “anicca.” This is the same way that “na āgami” becomes “Anāgāmi” (“na āgami” means “not coming back”; but in the context of Anāgāmi, it means “not coming back to kāma loka or the lowest 11 realms.” These are examples of Pāli sandhi rules (connecting two words).
Không được điều mình mong muốn hay khát ái chính là đối nghịch với “icca,” tức “na icca” hay “anicca.” Tương tự như “na āgami” trở thành Anāgāmi (“na āgami” nghĩa là “không trở lại”; trong ngữ cảnh của Anāgāmi, nghĩa là “không trở lại dục giới” hay 11 cõi thấp). Đây là ví dụ về quy tắc sandhi trong Pāli (quy tắc nối từ).
- Therefore, “yampiccaṁ nalabhati tampi dukkhaṁ” is the most crucial verse in the first suttā delivered by the Buddha, Dhammacakkappavattana Sutta. It provides the key to understanding the Buddha’s message and led to the attaining of the Sotāpanna stage by the five ascetics.
Vì vậy, “yampiccaṁ nalabhati tampi dukkhaṁ” là câu kệ quan trọng nhất trong suttā đầu tiên Đức Phật thuyết giảng, Dhammacakkappavattana Sutta. Câu này nêu rõ chìa khóa để hiểu thông điệp của Đức Phật và đã dẫn đến việc năm vị đạo sĩ đạt tầng Sotāpanna.
- Note that icca and iccha (ඉච්ච and ඉච්ඡ in Sinhala) appear in the Tipiṭaka under different suttā. The word “iccha,” with the emphasis on the last syllable is used to indicate “strong icca” or “strong attachment.”
Lưu ý rằng icca và iccha (ඉච්ච và ඉච්ඡ trong tiếng Sinhala) xuất hiện trong Tipiṭaka ở nhiều suttā khác nhau. Từ “iccha,” với trọng âm ở âm tiết cuối, được dùng để chỉ “icca mạnh” hay “sự bám chấp mạnh.”
- The word “icca” (liking) is closely related to “taṇhā” (getting attached). Taṇhā happens automatically because of icca.
Từ “icca” (ưa thích) có liên hệ chặt chẽ với “taṇhā” (dính mắc). Taṇhā khởi sinh một cách tự động do icca.
- The intrinsic nature of this world is “anicca,” i.e., we will never get what we crave, and thus, in the end (at least at death), we will leave all this behind and suffer, that is
Bản chất nội tại của thế giới này là “anicca,” nghĩa là ta sẽ không bao giờ đạt được điều mình khát ái; và vì thế, cuối cùng (ít nhất là khi chết), ta phải bỏ lại tất cả và chịu khổ — đó chính là dukkha.
Nicca – The Wrong Perception We Have
Nicca – Nhận Thức Sai Lầm Mà Chúng Ta Có
- It is essential to realize that nicca is the PERCEPTION that one can maintain things one likes to one’s satisfaction.
Cần hiểu rằng nicca là một NHẬN THỨC rằng người ta có thể duy trì những điều mình ưa thích theo ý nguyện.
- If this is the case, one is happy, i.e., sukha arises, or at least suffering does not arise. In that case, one is in control, and something fruitful is to be had, i.e., attā. Thus even if one needs to work hard to get something that can be maintained to one’s satisfaction, in the end, one can find permanent happiness, and one is in control of one’s destiny.
Nếu điều đó đúng, thì người ấy hạnh phúc, tức sukha khởi sinh, hoặc ít nhất khổ không khởi. Khi ấy, người ấy ở trong sự kiểm soát, và có điều gì đó đáng đạt được, tức attā. Vì vậy, ngay cả khi phải nỗ lực để có điều giữ được theo ý muốn, cuối cùng người ấy có thể tìm thấy hạnh phúc bền lâu và làm chủ vận mệnh của mình.
- Humans typically have that nicca saññā and work hard to gain material things. But at death, one has to leave behind all those possessions, and thus one’s life ALWAYS ends in despair and suffering (in addition to suffering due to old age).
Con người thường có nicca saññā ấy và nỗ lực để đạt được vật chất. Nhưng khi chết, họ phải bỏ lại tất cả của cải, nên cuộc đời LUÔN kết thúc trong thất vọng và khổ đau (chưa kể khổ do tuổi già).
- When one realizes the true “anicca nature,” one will see that one will be trapped in the rebirth process and be subjected to much suffering in the rebirth process. The Buddha advised cultivating the anicca saññā by constantly thinking about that reality.
Khi nhận ra bản chất “anicca” thật sự, người ấy sẽ thấy mình bị kẹt trong vòng luân hồi và chịu nhiều khổ trong tiến trình tái sinh. Đức Phật khuyên nên tu tập anicca saññā bằng cách thường xuyên quán chiếu thực tại ấy.
- More information on anicca as the opposite of “nicca”: “Three Marks of Existence – English Discourses.”
Xem thêm thông tin về anicca như là đối nghịch của “nicca” trong “Three Marks of Existence – English Discourses.”
Root Cause of Suffering Is Anicca Nature
Gốc Rễ Của Khổ Là Bản Chất Anicca
- Thus, the root cause of suffering is NOT impermanence, even though it does play a role.
Do đó, gốc rễ của khổ KHÔNG PHẢI là vô thường, dù vô thường có góp phần nào đó.
- The world is inherently impermanent (see “The Grand Unified Theory of Dhamma”). However, impermanence by itself does not lead to suffering. If that is the case, since no one can change that fact, no one will be able to end the suffering (and attain Nibbāna).
Thế giới vốn dĩ vô thường (xem “The Grand Unified Theory of Dhamma”). Tuy nhiên, vô thường tự thân không dẫn đến khổ. Nếu đúng vậy, vì không ai có thể thay đổi được sự thật ấy, thì cũng chẳng ai có thể chấm dứt khổ (và đạt Nibbāna).
- The wrong PERCEPTION (saññā) of nicca leads to suffering. We struggle to find lasting happiness in a world that intrinsically has the anicca
Chính NHẬN THỨC (saññā) sai lầm về nicca mới dẫn đến khổ. Ta cố gắng tìm hạnh phúc bền lâu trong một thế giới vốn có bản chất anicca.
- That wrong perception CAN BE changed by learning and contemplating Dhamma, i.e., by cultivating the anicca saññā.
Nhận thức sai lầm ấy CÓ THỂ được thay đổi bằng cách học hỏi và quán chiếu Dhamma, tức là bằng việc tu tập anicca saññā.
- The CORRECT PERCEPTION of anicca (once accepted by the mind) will lead to cessation of suffering (via the four stages of Sotāpanna, Sakadāgāmi, Anāgāmi, Arahant).
NHẬN THỨC ĐÚNG về anicca (khi được tâm chấp nhận) sẽ dẫn đến sự diệt khổ (qua bốn tầng: Sotāpanna, Sakadāgāmi, Anāgāmi, Arahant).
- Also see, “Does Impermanence Lead to Suffering?”, ………..
Xem thêm, “Does Impermanence Lead to Suffering?”, ………..
Things We Like Cannot Be Kept That Way for Too Long
Không Thể Giữ Mãi Điều Mình Ưa Thích
- The above point can be illustrated with the following link:
“WebLink: ranker.com: Celebrities Who Have Aged the Worst”
Điểm trên có thể được minh họa bằng liên kết sau:
“WebLink: ranker.com: Celebrities Who Have Aged the Worst”
- We must realize that we all will undergo such inevitable changes as we age. No matter how hard we try, it is not possible to maintain ANYTHING to our satisfaction. It is the nature of “this world.”
Ta cần nhận ra rằng ai rồi cũng phải trải qua những biến đổi không thể tránh khi già đi. Dù cố gắng đến đâu, cũng không thể duy trì BẤT CỨ ĐIỀU GÌ theo ý mình. Đó là bản chất của “thế giới này.”
- Of course, any of these celebrities (or their fans) would be saddened to see the comparison. They have not been able to maintain their bodies to their satisfaction.
Tất nhiên, những người nổi tiếng đó (hoặc người hâm mộ của họ) sẽ buồn khi thấy sự so sánh ấy. Họ không thể giữ thân thể mình như mong muốn.
- However, a person on bad terms with any of these celebrities could be happy to see these pictures because they wish to see something bad happen to the celebrity (in this case, to lose their “looks”).
Tuy nhiên, một người không ưa các ngôi sao này có thể vui khi thấy những hình ảnh đó, vì họ muốn thấy điều không hay xảy ra với người nổi tiếng ấy (trong trường hợp này là mất vẻ bề ngoài).
- Thus “impermanence” is inevitable; it is a property of anything in this world. But the perception of “anicca” is in someone’s mind. In the above case, the bodies of celebrities ARE impermanent; but that did not necessarily cause suffering to ALL. Even those celebrities, if they realize that anicca nature cannot be avoided, would not undergo additional suffering by subjecting themselves to plastic surgeries, botox treatments, etc. Most of all, depression can be avoided.
Như vậy, “vô thường” là điều không tránh khỏi; đó là đặc tính của mọi pháp trong thế giới này. Nhưng nhận thức về “anicca” nằm trong tâm của mỗi người. Trong trường hợp trên, thân thể của các ngôi sao QUẢ LÀ vô thường; nhưng điều đó không nhất thiết gây khổ cho TẤT CẢ. Chính các ngôi sao đó, nếu nhận ra rằng bản chất anicca là điều không thể tránh, thì đã không tự chuốc thêm khổ bằng cách tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ, tiêm botox, v.v. Quan trọng nhất, họ đã có thể tránh được trầm cảm.
- Anicca nature leads to suffering for ALL. But many go through added suffering by trying to “overcome it.” More importantly, one can stop future suffering by comprehending the anicca
Bản chất anicca dẫn đến khổ cho TẤT CẢ. Nhưng nhiều người lại tự làm mình khổ thêm khi cố “vượt qua” điều đó. Quan trọng hơn, con người có thể chấm dứt khổ trong tương lai bằng cách thấu hiểu bản chất anicca.
Root Cause of Depression
Gốc Rễ Của Trầm Cảm
- When one realizes that one cannot maintain something that is desired after a long struggle, one becomes distraught, depressed, and unsatisfied (“yam pi icchaṁ na labati tam pi dukkhaṁ”, where “na labati” means “not get”). Thus the wrong perception of nicca (or a sense of fulfillment of one’s desires) ALWAYS leads to dukha or suffering in the end.
Khi một người nhận ra rằng mình không thể giữ được điều đã mong muốn sau bao cố gắng, người ấy trở nên khổ não, trầm uất, và bất mãn (“yam pi icchaṁ na labati tam pi dukkhaṁ,” trong đó “na labati” nghĩa là “không được”). Do đó, nhận thức sai lầm về nicca (hay cảm giác thỏa mãn mong cầu) LUÔN dẫn đến dukha hay khổ ở cuối cùng.
- The mindset is that even if something is not permanent and breaks down, one can always replace it with a new one and feel the sense of fulfillment one desires. It is not the impermanence that gives a sense of invincibility but the mindset that one can always find a replacement for it and maintain one’s happiness.
Tư duy thông thường là: dù một thứ gì đó không bền và hư hoại, ta vẫn có thể thay bằng cái mới để có lại cảm giác thỏa mãn. Không phải vô thường khiến ta ảo tưởng, mà chính là quan niệm cho rằng ta luôn có thể thay thế và duy trì hạnh phúc.
- But suppose one carefully examines the broader worldview of the Buddha. Then, one can easily see that this mindset of the possibility of “long-lasting happiness in this world” is an illusion.
Nhưng nếu xem xét kỹ thế giới quan rộng lớn của Đức Phật, ta sẽ dễ dàng thấy rằng tư duy về “hạnh phúc lâu dài trong thế giới này” chỉ là ảo tưởng.
- No matter what we achieve in this life, we HAVE TO leave it all behind when we die.
Dù đạt được điều gì trong đời này, ta CŨNG PHẢI bỏ lại tất cả khi chết.
- And in the new life, we start all over; this is what we have been doing from the beginning-less time.
Và trong kiếp sau, ta lại bắt đầu lại từ đầu; đó là điều ta đã lặp lại từ vô thủy.
- And, of course, we make it worse by doing immoral things, “trying to maintain things to our satisfaction,” and thus generating bad kamma vipāka, leading to immense suffering in the four lowest realms (apāyā).
Và dĩ nhiên, ta làm cho mọi thứ tồi tệ hơn khi tạo nghiệp bất thiện — cố “duy trì điều mình ưa thích” và do đó tạo ra kamma vipāka xấu, dẫn đến khổ lớn trong bốn cõi thấp (apāyā).
Anicca Nature Leads to Suffering and Helplessness
Bản Chất Anicca Dẫn Đến Khổ và Sự Bất Lực
- In the Saṁyutta Nikāya (Anicca Vagga), many suttā, including WebLink: suttacentral: Ajjhattanicca Sutta (SN 35.1), WebLink: suttacentral: Bahiranicca Sutta (SN 35.4), and WebLink: suttacentral: Yadanicca sutta (SN 22.15), the Buddha stated that the three characteristics of “this world” (anicca, dukkha, anatta) are RELATED to each other:
Trong Saṁyutta Nikāya (Anicca Vagga), nhiều suttā như WebLink: suttacentral: Ajjhattanicca Sutta (SN 35.1), WebLink: suttacentral: Bahiranicca Sutta (SN 35.4) và WebLink: suttacentral: Yadanicca sutta (SN 22.15), Đức Phật dạy rằng ba đặc tính của “thế giới này” (anicca, dukkha, anatta) CÓ LIÊN HỆ với nhau:
“yadaniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tadanatta” (expanded to “yad aniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tad anatta”), or,
“yadaniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tadanatta” (mở rộng là “yad aniccaṁ taṁ dukkhaṁ, taṁ dukkhaṁ tad anatta”), nghĩa là:
– “if something cannot be maintained (or managed depending on the case) to one’s satisfaction, suffering arises, therefore, one is helpless in the end.”
“Nếu một điều gì đó không thể được duy trì (hay kiểm soát, tùy trường hợp) theo ý nguyện, khổ sẽ sinh khởi, và vì thế, cuối cùng ta trở nên bất lực.”
Impermanence Does Not Always Lead to Suffering
Vô Thường Không Phải Lúc Nào Cũng Dẫn Đến Khổ
- Consider the examples in bullet #10 of the introductory post “Anicca, Dukkha, Anatta – Wrong Interpretations.”
Hãy xét các ví dụ ở mục #10 trong bài mở đầu “Anicca, Dukkha, Anatta – Wrong Interpretations.”
- If we take a “headache” as the “something,” the statement now reads as follows. “If a headache cannot be managed to one’s satisfaction (i.e., if one cannot get rid of the headache), suffering arises. Therefore one is helpless.”
Nếu ta lấy “đau đầu” làm ví dụ cho “một điều gì đó,” thì câu này có nghĩa: “Nếu cơn đau đầu không thể được xử lý theo ý muốn (tức là không thể dứt được cơn đau), khổ sẽ sinh khởi. Do đó, ta bất lực.”
- Similarly, you can substitute anything we considered in the previous post and see that it will hold.
Tương tự, có thể thay bất kỳ ví dụ nào được nói trong bài trước, và kết luận vẫn đúng.
- On the other hand, if anicca means “impermanence,” the statement reads: “If a headache is impermanent, suffering arises. Therefore, one is helpless.” That is not correct. Suffering would arise only if the headache becomes permanent!
Mặt khác, nếu anicca nghĩa là “vô thường,” thì câu này sẽ thành: “Nếu cơn đau đầu là vô thường, khổ sinh khởi. Vì thế, ta bất lực.” Điều đó không đúng. Khổ chỉ sinh ra nếu cơn đau đầu trở nên vĩnh viễn!
Anicca Nature Is There in All the Realms of This World
Bản Chất Anicca Hiện Hữu Trong Mọi Cõi Của Thế Giới Này
- No existence in “this world” is exempt from these three characteristics. It applies to all 31 realms. Even though one may be able to find happiness at certain times, nothing we do can get us out of the realities of getting old, sick, and finally dying. Then the cycle repeats in the next life, and next, …
Không có sự tồn tại nào trong “thế giới này” thoát khỏi ba đặc tính ấy. Chúng áp dụng cho tất cả 31 cõi. Dù đôi lúc có thể tìm thấy hạnh phúc, nhưng không gì giúp ta thoát khỏi thực tế của già, bệnh và chết. Rồi chu kỳ ấy lặp lại ở kiếp sau, và tiếp diễn mãi…
- Furthermore, any such “happy times” are insignificantly small in the sansāric time scale; see “The Four Stages in Attaining Nibbāna,” and “Rebirth – Connection to Suffering in the First Noble Truth.”
Hơn nữa, những “thời khắc hạnh phúc” đó thật nhỏ bé trong thước đo thời gian sansāra; xem “The Four Stages in Attaining Nibbāna” và “Rebirth – Connection to Suffering in the First Noble Truth.”
- But the good news is that we can gain a kind of happiness that will not go away by comprehending the anicca nature, especially if one attains at least the Sotāpanna stage of Nibbāna; see, “Three Kinds of Happiness – What is Nirāmisa Sukha?,” and “Nibbāna – Is it Difficult to Understand?”.
Tin tốt là ta có thể đạt được loại hạnh phúc không bao giờ mất đi bằng cách thấu hiểu bản chất anicca, đặc biệt nếu đạt được ít nhất tầng Sotāpanna của Nibbāna; xem “Three Kinds of Happiness – What is Nirāmisa Sukha?” và “Nibbāna – Is it Difficult to Understand?”.
- The Tipiṭaka describes the concept of anicca in many different ways. Two more are discussed in “Anicca – Repeated Arising/Destruction” and “Anicca – Worthlessness of Worldly Things.”
Tipiṭaka trình bày khái niệm anicca theo nhiều cách khác nhau. Hai cách khác được nói trong “Anicca – Repeated Arising/Destruction” và “Anicca – Worthlessness of Worldly Things.”