- Anicca has been analyzed in several different ways in the Tipiṭaka. In the Patisambidhā Magga Prakarana in the Tipiṭaka, it is explained as,
“uppāda vayattena anicca,”
which means “(this world is) anicca because we just keep going through the birth (arising)/death (destruction) process.”
Anicca được phân tích theo nhiều cách trong Tipiṭaka. Trong Patisambidhā Magga Prakarana của Tipiṭaka, có đoạn giải thích:
“uppāda vayattena anicca,”
nghĩa là “(thế giới này là) anicca bởi vì chúng ta cứ mãi trải qua tiến trình sinh (khởi) và tử (hoại).”
- Of course, in between birth and death there is mostly suffering (in the realms at and below the human realm, where most beings spend time). This is the dukkha
Dĩ nhiên, giữa sinh và tử phần lớn là khổ (ở các cõi bằng hoặc thấp hơn cõi người, nơi hầu hết chúng sinh tồn tại). Đây là đặc tính dukkha.
- This is what we have been doing for an unimaginably long time (beginning-less), there is no break from it until one attains Nibbāna.
Đó là điều chúng ta đã làm từ vô thủy, không thể tưởng tượng được, và sẽ không có chấm dứt cho đến khi đạt Nibbāna.
- We see some people committing suicide hoping to end it all; but ending this life does not solve the “problem.” In fact, it may lead to a birth in a lower realm, which will only increase the suffering.
Ta thấy có người tự tử với hy vọng kết thúc tất cả; nhưng chấm dứt mạng sống này không giải quyết được “vấn đề.” Thực ra, điều đó có thể dẫn đến tái sinh vào cõi thấp hơn, làm tăng thêm khổ đau.
- Thus continuing this ceaseless birth/death process is anatta, i.e., it is fruitless, burdened with suffering, and thus one is truly helpless.
Vì vậy, tiếp tục vòng sinh tử không dứt này là anatta, tức là vô ích, chất chứa khổ đau, và khiến ta thật sự bất lực.
- We can see the Three Characteristics (Tilakkhaṇa) of this world by carefully examining the fate of anything that arises in this world, which goes by the name saṅkhata.
Ta có thể thấy Ba Đặc Tính (Tilakkhaṇa) của thế giới này bằng cách quan sát kỹ số phận của bất kỳ thứ gì sinh khởi trong thế giới — được gọi là saṅkhata.
- Whether it is a living being or an inert thing, any saṅkhata arises, lasts for a certain time, and then perishes.
Dù là sinh vật hay vật vô tri, mọi saṅkhata đều sinh khởi, tồn tại một thời gian, rồi diệt.
- For an inert object, the process stops at the destruction step, and it does not feel anything as it goes through the process.
Với vật vô tri, tiến trình dừng lại ở giai đoạn hoại diệt, và nó không cảm nhận gì khi trải qua tiến trình ấy.
- But for a living being, there is (mostly) suffering during arising/living/death, even though there may be spurts of “happiness” if one is fortunate enough to be born in human realms or the realms above it.
Nhưng đối với sinh vật, phần lớn là khổ trong suốt tiến trình sinh–trụ–diệt, dù có đôi chút “hạnh phúc” nếu được sinh vào cõi người hoặc cõi cao hơn.
- And the process does not stop at death unlike for an inert object. It just keeps repeating.
Và tiến trình ấy không dừng lại ở cái chết như vật vô tri, mà cứ lặp đi lặp lại mãi.
- The arising/destruction of a saṅkhata is described in “Nirodha and Vaya – Two Different Concepts.”
Sự sinh–diệt của saṅkhata được mô tả trong “Nirodha and Vaya – Two Different Concepts.”
- A living being’s suffering is also enhanced by the “saṅkhata characteristics of inert objects” too. We work hard to acquire “things” but either they get run down/destroyed (houses, cars, furniture, …) or we die leaving them behind. Then if we are lucky to be born human in the next birth we just start this “accumulation process” and get distraught at death again.
Nỗi khổ của chúng sinh còn bị tăng thêm bởi “đặc tính saṅkhata của vật vô tri.” Ta làm việc vất vả để có được “những thứ” — nhưng rồi chúng hư hỏng, bị phá hủy (như nhà cửa, xe cộ, đồ đạc, …), hoặc ta chết, bỏ lại tất cả. Nếu may mắn được sinh lại làm người, ta lại bắt đầu quá trình “tích lũy” ấy và lại khổ khi chết.
- If we think through logically (and this is real meditation), we should be able to grasp this main concept of anicca, dukkha, anatta.
Nếu suy xét một cách lý trí (và đó chính là thiền thực sự), ta sẽ nhận ra được cốt lõi của anicca, dukkha, anatta.
- Through the ages, philosophers (as well as most people) have wondered, “What is the meaning of life?” And they normally think about just this present life; see, “Why Does the World Exist?” by Jim Holt.
Từ xưa, các triết gia (và hầu hết con người) đều tự hỏi, “Ý nghĩa của cuộc sống là gì?” Và họ thường chỉ nghĩ trong phạm vi đời hiện tại; xem “Why Does the World Exist?” của Jim Holt.
- Someone who has accomplished something significant may think otherwise at the moment of that accomplishment. But it lasts only a short time; at death, it is all gone. If he/she wanted to accomplish something significant in the next life (provided one is lucky to be reborn human), then one has to start all over.
Một người đạt được điều gì đó lớn lao có thể nghĩ khác đi vào thời điểm thành tựu ấy. Nhưng cảm giác đó chỉ tồn tại ngắn ngủi; khi chết, tất cả tan biến. Nếu muốn đạt lại điều gì đó trong kiếp sau (giả sử may mắn được làm người), họ phải bắt đầu lại từ đầu.
- This point becomes poignantly clear if one takes a little time and think about the life of any famous personality (emperors, kings, politicians, movie stars, … from times past to the present). Most of them are bound to be born in lower realms because of the heinous acts they did to get some of those positions.
Điều này trở nên rõ ràng nếu ta dành chút thời gian suy nghĩ về cuộc đời của các nhân vật nổi tiếng (vua chúa, chính trị gia, ngôi sao điện ảnh, … từ xưa đến nay). Hầu hết họ đều bị sinh vào cõi thấp do những ác nghiệp tạo ra khi giành lấy địa vị ấy.
- If one knows the “big picture” about the wider world and the beginning-less journey we have made, it becomes clear that all through uncountable lives we have struggled in vain “seeking an elusive happiness.” There is no meaning to life in the long run, AND it makes one suffer — this is the nature of this world: anicca, dukkha, anatta.
Nếu hiểu “bức tranh lớn” về thế giới rộng lớn và hành trình vô thủy mà ta đã đi qua, sẽ thấy rằng suốt vô lượng kiếp, ta đã lao đao trong vô vọng “tìm kiếm hạnh phúc hư ảo.” Về lâu dài, cuộc sống không có ý nghĩa, và nó chỉ mang lại khổ đau — đó chính là bản chất của thế giới này: anicca, dukkha, anatta.
- If there is a birth, there MUST be a death. There is no exception, other than Nibbāna. This is the “akālika” or “timeless” quality of Nibbāna.
Nếu có sinh, ẮT phải có tử. Không có ngoại lệ nào, ngoại trừ Nibbāna. Đây chính là phẩm tính “akālika” hay “phi thời gian” của Nibbāna.
- All saṅkhata operate on the basis of kamma vipāka, which normally take time to bring their fruits. This is why people are unable to “see” the working of kamma. There may be drug dealers who live like kings, but they will be paying with interest in the future.
Mọi saṅkhata vận hành dựa trên kamma vipāka, vốn thường cần thời gian để chín quả. Vì vậy, con người không thể “thấy” sự vận hành của kamma. Có thể có những kẻ buôn ma túy sống như vua, nhưng họ sẽ phải trả giá nặng nề về sau.
- Nibbāna brings fruits instantaneously; there is no time gap involved (it is “akālika”), unlike a saṅkhata. Furthermore, once attained, there is no time duration after which it is destroyed; it is forever.
Nibbāna mang lại quả ngay lập tức; không có độ trễ thời gian (nó là “akālika”), khác với saṅkhata. Hơn nữa, một khi đã đạt, nó không bị hủy diệt sau bất kỳ thời gian nào; nó là vĩnh cửu.
- The magga phala (Sotāpanna, Sakadāgāmī, Anāgāmī, Arahant) are attained in one citta (lasting less than a billionth of a second). And since they were attained via ELIMINATION OF CAUSES, there is no destruction associated with them. They are forever.
Các tầng magga phala (Sotāpanna, Sakadāgāmī, Anāgāmī, Arahant) được chứng đắc chỉ trong một citta (tồn tại ít hơn một phần tỷ giây). Vì đạt được bằng cách DIỆT NGUYÊN NHÂN, nên không có hoại diệt đi kèm. Chúng là vĩnh hằng.
- In comparison, a living being arises DUE TO CAUSES, and when the underlying cause or the fuel is spent, the living being dies. But the process does not stop, because the being had acquired NEW CAUSES (new kamma) during that life or in previous lives.
Ngược lại, một chúng sinh khởi lên DO NHÂN, và khi nhân hay “nhiên liệu” cạn, chúng sinh ấy chết. Nhưng tiến trình không chấm dứt, vì chúng sinh đã tạo ra NHÂN MỚI (kamma mới) trong đời này hoặc các đời trước.
- In the Dhamma Vandana:
“Svākkhato Bhagavatā Dhammo Sandiṭṭhiko Akāliko Ehi-passiko Opanāyiko Paccattam veditabbo viññūhīti”,
the quality of Dhamma that is described by “akālika” is that it leads to effects that do not depend on time.
Trong Dhamma Vandana:
“Svākkhato Bhagavatā Dhammo Sandiṭṭhiko Akāliko Ehi-passiko Opanāyiko Paccattam veditabbo viññūhīti,”
phẩm tính “akālika” của Dhamma nghĩa là nó dẫn đến quả không phụ thuộc vào thời gian.
- And that is achieved via the quality listed before that: “sandiṭṭhiko” (“saŋ” + “diṭṭhiko”). Dhamma explains and clarifies “saŋ,” the causes (avijjā and taṇhā) for the arising of saṅkhata (whether they are living or inert); see, “What is ‘Saŋ’? Meaning of Sansāra (or Saṁsāra).”
Và điều đó đạt được nhờ phẩm tính liền trước: “sandiṭṭhiko” (“saŋ” + “diṭṭhiko”). Dhamma giải thích và làm sáng tỏ “saŋ,” tức những nhân (avijjā và taṇhā) dẫn đến sự sinh khởi của saṅkhata (dù hữu tình hay vô tri); xem “What is ‘Saŋ’? Meaning of Sansāra (or Saṁsāra).”
- “Bhagavatā Dhammo” can be taken as “Buddha’s Dhamma,” but it has a deeper meaning too. This Dhamma was only DISCOVERED by the Buddha Gotama, as had countless other Buddhas before him. “Bhagavatā” (“bhaga” + “vata” where “bhaga” means divide and “vata” means “the process” that looks like a “living being”) means this Dhamma, by analyzing a “person” in terms of “actions,” illustrates that there is no enduring entity in a “living being.”
“Bhagavatā Dhammo” có thể hiểu là “Dhamma của Đức Phật,” nhưng còn nghĩa sâu hơn. Dhamma này được Đức Phật Gotama KHÁM PHÁ, như vô số chư Phật trước Ngài. “Bhagavatā” (“bhaga” + “vata,” trong đó “bhaga” là phân chia và “vata” là “tiến trình” giống như một “chúng sinh”) nghĩa là Dhamma này, bằng cách phân tích “con người” qua “hành động,” cho thấy không có thực thể bền vững trong “chúng sinh.”
- And this process leads to “svākkhāta” (“sva” for “self” and “akkhāta/akrutha/akriya” meaning “put out of action”) meaning it leads to getting rid of the concept of a “me” (āsmi māna) — which happens at the Arahant It is not about whether a “self” exists or not; it is rather to realize that nothing in this world is worth being considered “mine.”
Và tiến trình này dẫn đến “svākkhāta” (“sva” là “tự ngã” và “akkhāta/akrutha/akriya” nghĩa là “chấm dứt hành động”), tức là diệt trừ ý niệm về “ta” (āsmi māna) — điều xảy ra ở tầng Arahant. Đây không phải vấn đề “có hay không có tự ngã,” mà là thấy rằng chẳng có gì trong thế giới này đáng để xem là “của ta.”
- Some people erroneously interpret “uppāda vayattena anicca” as “things are IMPERMANENT because EVERYTHING is formed and destroyed within 17 thought moments.”
Một số người hiểu sai “uppāda vayattena anicca” là “mọi thứ đều VÔ THƯỜNG vì TẤT CẢ được hình thành và hoại diệt trong 17 sát-na tâm.”
- This serious misconception is discussed in the post, “Does any Object (Rūpa) Last only 17 Thought Moments?”.
Hiểu lầm nghiêm trọng này được bàn trong bài “Does any Object (Rūpa) Last only 17 Thought Moments?”.
- Each saṅkhata that arises has its own lifetime: a fly lives only for a few days, a human lives for about 100 years.
Mỗi saṅkhata khi sinh khởi đều có thời gian tồn tại riêng: một con ruồi sống vài ngày, còn con người sống khoảng 100 năm.
Next, “Anicca – Worthlessness of Worldly Things”, ………
Tiếp theo, “Anicca – Worthlessness of Worldly Things”, ………